Prace dyplomowe – Prace magisterskie i licencjackie z pedagogiki

Kadra kierownicza placówek oświatowych

praca dyplomowa z zarządzania w oświacie

Uwarunkowania wynikające ze stanu – nowi dyrektorzy w nowym typie szkoły

Jakość pracy szkół i placówek oświatowych, zgodnie z samą ideą jakości, wiąże się ze stałym doskonaleniem we wszystkich sferach działalności edukacyjnej oraz ustawicznym podnoszeniem efektów pracy.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 sierpnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a także kwalifikacji osób, którym można zlecać prowadzenie badań i opracowanie ekspertyz[1] określa nowe zadania, między innymi w zakresie wspomagania dyrektorów szkół i placówek w spełnianiu wymagań związanych z jakością pracy szkoły lub placówki.

Analizując wymagania stawiane nauczycielom zajmującym stanowiska kierownicze, także w kontekście zmian wynikających z reformy systemu edukacji, można uznać, że w najtrudniejszej sytuacji znaleźli się dyrektorzy gimnazjów.

W tej grupie szczególnie specyficzne uwarunkowania dostrzegłyśmy u pedagogów, którzy swoje pierwsze kroki w kierowaniu szkołą, postawili równocześnie z uruchomieniem gimnazjów tj. z dniem 1 września 1999 roku.

Oczywistym stał się fakt, iż to, co otwierało szanse, mogło przy niepomyślnym rozwiązaniu, stać się zagrożeniem dla jakości i realizacji celów reformy, a z pozoru słabe strony mogły z kolei zamienić się w atuty.

Nowi, niedoświadczeni dyrektorzy gimnazjów powinni zatem, jako szansę wykorzystać:

brak rutyny i złych nawyków
możliwość uzyskania nowej bazy materialnej i dydaktycznej (np. w ramach programu MEN “Pracownia internetowa w każdym gimnazjum”)
tworzenie od podstaw nowych zespołów nauczycielskich w oparciu o wspólnie wytyczone cele
możliwość udziału w szkoleniach i programach, w tym organizowanych dla całych rad pedagogicznych gimnazjów
uruchomienie energii i zaangażowania uczniów, nauczycieli, organów prowadzących, organów nadzoru pedagogicznego, mediów, w związku z tworzeniem nowego typu szkoły.

Pierwsze kontakty pracowników nadzoru pedagogicznego z dyrektorami powinny zatem koncentrować się na podkreślaniu szans, wspieraniu w działaniu i uważnym monitorowaniu pracy szkoły.

Planując organizację nadzoru pedagogicznego, w oparciu o koncepcję Śląskiego Kuratora Oświaty, uwzględniłyśmy objęcie wspomaganiem dyrektorów ze stażem na stanowisku kierowniczym od 0 do 1 roku.

Wzięłyśmy pod uwagę, że zgodnie z Programem Gimnazjum 2002, prawie wszyscy dyrektorzy gimnazjów zostali wstępnie przeszkoleni w zakresie zasad projektowania pracy w oparciu o przepisy prawne i wizję szkoły wynikającą z analizy oczekiwań uczniów, rodziców, nauczycieli[2].

W trakcie 8 godzinnych warsztatów, zrealizowanych w czerwcu 1999 r., dyrektorzy analizowali zagadnienia: jakie są nasze priorytety, od czego zacząć, role i zadania w szkole.

Ewaluacja przeprowadzona po szkoleniu, wskazywała na bardzo dużą potrzebę dalszych spotkań, udzielania pomocy w interpretacji prawa i w budowaniu programów oraz regulaminów.

W związku z tym,cel szkolenia – uświadomienie potrzeby dalszego doskonalenia, został osiągnięty.

[ciąg dalszy tej pracy dyplomowej nastąpi…]

[1] Dz. U. z 1999 r. Nr 67, poz. 759

[2] Ogólnopolski program organizowany przez Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli we współpracy z kuratoriami oświaty, w czerwcu i grudniu 1999 r. W czerwcu 1999 r. przeszkolono 97% dyrektorów gimnazjów i 90% rad pedagogicznych w całym kraju. (Biblioteczka Reformy Nr 20 s.22)

5/5 - (5 głosów)

Analiza wyników ankiety 11

jedenasty fragment pracy dyplomowej, którą prezentowaliśmy w zeszłym roku

Pytanie 11: Jaki rodzaj pracy chciałbyś podjąć?

Chęć pracy zgodnej z zainteresowaniami zadeklarowało 61,2% badanych, natomiast 20,8% z nich ma zamiar podjąć pracę w wybranym zawodzie. 11,6% respondentów zamierza znaleźć pracę z możliwością podniesienia kwalifikacja. Zdecydowanie najmniej gimnazjalistów (4,8%) liczy się z podjęciem łatwej pracy. Pracę z możliwości podniesienia kwalifikacji ma zamiar podjąć 11,6% badanych.

Na ostanie pytanie dotyczące rodzaju przyszłej pracy gimnazjaliści z Grabic w większości wybrali odpowiedź dotyczącą pracy zgodnej z zainteresowaniami (55,6%). Mniejsza grupa młodzieży chciałaby podjąć prace w wybranym zawodzie (25,9%). Pozostała część respondentów chciałaby podjąć pracę łatwą (11,1%) lub z możliwością podniesienia kwalifikacji (7,4%).

W Brodach respondenci najchętniej podjęliby pracę zgodną z zainteresowaniami (38,9%). Nie znacznie mniejsza liczba gimnazjalistów chciałaby pracować w wybranym zawodzie (33,3%). Pozostała część wybrała pracę z możliwością podniesienia kwalifikacji (27,8%). Nikt nie wybrał pracy łatwej.

W gimnazjum nr 1 w Gubinie zdecydowanie najwięcej respondentów podjęłoby pracę zgodną z zainteresowaniami (69,6%). Pozostali zamierzają pracować w wybranym zawodzie (17,4%), z możliwością podniesienia kwalifikacji (8,7%) oraz pracę łatwą (4,3%).

W gimnazjum nr 2 młodzież zdecydowanie chciałaby pracować w zawodzie zgodnym z zainteresowaniem (75,7%). Pozostała cześć respondentów chciałaby pracować w wybranym zawodzie (12,1%), część chciałaby mieć możliwość podniesienia swych kwalifikacji w przyszłej pracy (9,1%), a najmniejsza grupa zdecydowała się na pracę łatwą (3,1%).

[na tym kończymy przybliżenie tej pracy dyplomowej]

5/5 - (4 głosów)

Organizacja wychowania przedszkolnego we współczesnych systemach oświaty

Zadania pedagogiki przedszkolnej

Pedagogika przedszkolna zajmuje się problematyką zbiorowego wychowania dzieci w placówkach przedszkolnych. Określenie jej przedmiotu wynika ze specyfiki tego procesu, zależnej od właściwości psychofizycznych dzieci w wieku przedszkolnym. Przedszkole może wywierać wielostronny wpływ na rozwój dzieci organizując całość ich trybu życia w czasie pobytu w placówce. Efekty tej pracy zależne jednak będą od uwzględnienia właściwości rozwojowych dziecka jako aktywnie działającego podmiotu wychowania. To zobowiązuje przedszkole do właściwego stymulowania i kształtowania rozwoju dzieci, a także do działań wyrównawczych w razie stwierdzenia odchyleń wymagających specjalnych zabiegów pedagogicznych.

Wszystkie te czynności składają się na całość procesu wychowania w przedszkolu. Stąd pedagogikę przedszkolną określa się jako dziedzinę pedagogiki zajmującą się procesem kierowania rozwojem dzieci w placówkach przedszkolnych. W procesie tym wychowawca wspomaga wysiłki dziecka, wychodzi naprzeciw jego inicjatywie, okazuje pomoc w razie potrzeby, włącza w jego działalność, udziela wyjaśnień, uczy. W toku tych działań urozmaica się treść zabaw, wprowadza nowe ich rodzaje, kształtuje postawy społeczno – moralne, wzbogaca się treść i środki wyrazu dziecięcych prac plastycznych. Kierowanie samorzutną działalnością dzieci jest jednym z torów procesu wychowania w przedszkolu, polegającym na interakcji aktywności dziecięcej i oddziaływań pedagogicznych.

Tak rozumiany proces kierowania rozwojem dziecka jest przedmiotem badań pedagogiki przedszkolnej. Problematyka badawcza pedagogiki przedszkolnej obejmuje swoim zakresem bądź poszczególne składniki działalności przedszkola, bądź jej całość jako system wychowania dzieci, a także poznawanie wychowanków oraz współpracę z rodziną i środowiskiem społecznym. Przedmiotem badań pedagogiki przedszkolnej są również skutki działalności różnego typu placówek przedszkolnych funkcjonujących w różnych środowiskach społecznych^[1].

Proces kierowania rozwojem dzieci w przedszkolu zmierza do tego, aby wpoić im wartości zawarte w celach wychowania przedszkolnego. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego stwierdza, że celem wychowania przedszkolnego jest wspomaganie i ukierunkowywanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi w relacjach ze środowiskiem społeczno – kulturowym i przyrodniczym. Główny cel wychowania przedszkolnego wskazuje zatem na konieczność rozumienia przez nauczyciela prawidłowości rozwojowych i potrzeb dziecka, poznawanie go i stawianie diagnozy w celu określenia kierunku pracy z nim pod kątem postępu w rozwoju, respektowanie jego indywidualności, oryginalności i niepowtarzalności oraz umożliwianie mu kontaktów ze środowiskiem, w czasie których dokonuje się poznanie przez działanie. Temu ogólnemu celowi wychowania przedszkolnego podporządkowane są cele szczegółowe określone w poszczególnych programach zgodnie z ich założeniami programowymi^[2].

Funkcje wychowania przedszkolnego

Z podstawy programowej wynika, że wychowanie przedszkolne spełnia wobec dziecka przede wszystkim funkcję wspomagającą jego rozwój. Funkcję tę ujmuje się jako tworzenie przez nauczyciela sytuacji sprzyjających wyzwalaniu i doskonaleniu różnych form aktywności dzieci, ruchowej, umysłowej, technicznej i estetycznej. Nauczyciel stwarza warunki dla inicjatywy i czynienia samodzielnych doświadczeń, wyposaża dzieci w określony zasób wiadomości i umiejętności, kształci nawyki, uczy sposobów zachowania się i postępowania. Ma to prowadzić w konsekwencji ów harmonijnego rozwoju dzieci. Funkcja wspomagająca rozwój przejawia się także w zapobieganiu nieprawidłowościom w rozwoju dzieci jest to szeroko pojęta profilaktyka, chronienie wychowanków przed zagrożeniem fizycznym i psychicznym, czuwanie nad prawidłowym rozwojem, bezpieczeństwem i zdrowiem. Ponadto wspomaganie rozwoju to wyrównywanie różnych opóźnień w rozwoju dziecka, likwidowanie lub zmniejszanie niektórych wad rozwoju psychofizycznego. Dotyczy to tych dzieci, których rozwój poszczególnych sfer jest opóźniony lub przebiega nieharmonijnie^[3].

Drugą funkcją wychowania przedszkolnego jest zapewnienie opieki, wychowania i uczenia się w atmosferze akceptacji i bezpieczeństwa.

Przedszkole obejmuje swoim zakresem szeroko pojętą opiekę nad zdrowiem, bezpieczeństwem i przygotowaniem do szkoły oraz pomoc rodzicom pracującym w zapewnieniu ich dzieciom opieki wychowawczej. Działalność tę należy rozumieć jako czynności wyrażające się w stosunku nauczyciela do dzieci i obejmujące różne sytuacje związane z ich trybem życia, zabawami i zajęciami. Działalność opiekuńcza wytwarza u dzieci poczucie bezpieczeństwa warunkujące wyniki wychowania i kształcenia. Działalność wychowawcza ma na uwadze wszechstronny rozwój dzieci i przygotowanie do szkoły.

Natomiast działalność dydaktyczna przejawia się w procesie kierowania uczeniem się dzieci w różnych sytuacjach i okolicznościach, z uwzględnieniem ukierunkowanej pracy nad przygotowaniem dzieci do podjęcia nauki w szkole. W praktyce działalność opiekuńcza, wychowawcza i dydaktyczna są ze sobą integralnie powiązane. Wyraża się to w różnych formach pracy z dziećmi, takich jak zabawa, zajęcia, kontakty okolicznościowe, czynności samoobsługowe, prace użyteczne. Każda z tych form stwarza sytuacje, w których opieka nad dzieckiem łączy się z wychowaniem i nauczaniem. Bowiem postawa opiekuńcza nauczycielki a także gotowość niesienia pomocy wytwarza w dziecku poczucie bezpieczeństwa, wpływa na jego dobre samopoczucie i stwarza atmosferę, w której może rozwijać się jego aktywność, chęć działania i podejmowania wysiłków. Trzecia podstawowa funkcja wychowania przedszkolnego to doradztwo i wspieranie działań wychowawczych rodziny wobec dziecka. Działalność ta przejawia się w pomaganiu rodzicom w rozpoznawaniu możliwości rozwojowych dziecka i podjęciu wczesnej interwencji specjalistycznej, w informowaniu ich na bieżąco o postępach dziecka oraz uzgadnianiu wspólnie z nimi kierunku i zakresów realizowanych w przedszkolu zadań^[4].

A zatem, współpracując z rodziną dziecka, przedszkole z jednej strony kieruje swoje działania na dziecko, jego wychowanie, prawidłowy i wszechstronny rozwój, sprawuje opiekę nad zdrowiem i bezpieczeństwem, przygotowuje do szkoły, z drugiej wychodzi naprzeciw ogólnym potrzebom życia społecznego i gospodarczego oraz związanej z tym sytuacji rodziny. Przedstawione funkcje wychowania przedszkolnego ściśle wiążą się z zadaniami, poprzez które mogą być realizowane. Przede wszystkim pedagogika przedszkolna realizuje zadanie polegające na dostarczeniu praktyce wiedzy służącej jej doskonaleniu oraz wyjaśnianiu skuteczności podejmowanych działań pedagogicznych. W szczególności do zadań pedagogiki przedszkolnej należy gromadzenie wiedzy o wychowaniu w instytucjach przedszkolnych przez rzetelne opisywanie dostrzeganych zjawisk, uogólnianie stwierdzonych faktów i wykrywanie związków między nimi a także wyciąganie wniosków, jak należy organizować działalność pedagogiczną w środowisku przedszkolnym.

Inne zadania pedagogiki przedszkolnej wynikają z realizacji programu wychowawczo – dydaktycznego. Dotyczą one wychowania zdrowotnego, moralno – społecznego, umysłowego, technicznego i estetycznego. Do zadań w zakresie wychowania zdrowotnego należy kształtowanie czynnych postaw wobec zdrowia i bezpieczeństwa własnego i innych, wyrabianie nawyków higieniczno – kulturalnych, kształtowanie prawidłowej postawy oraz rozwijanie ogólnej sprawności ruchowej. Zadania wychowania moralno – społecznego obejmują rozwijanie wrażliwości emocjonalnej, świadomości moralnej i uczuć patriotycznych, kształtowanie właściwej postawy dziecka jako członka rodziny, zbiorowości przedszkolnej i społeczności lokalnej. Do zadań w zakresie wychowania umysłowego należy rozwijanie aktywności poznawczej dziecka, motywowanie do nauki, przyswajanie elementarnych umiejętności czytania, wyrabianie gotowości do nauki pisania, kształtowanie pojęć matematycznych i zainteresowań przyrodniczych^[5].

Z kolei do zadań wychowania technicznego należy rozwijanie zainteresowań i sprawności konstrukcyjnych dzieci oraz umiejętności posługiwania się prostymi urządzeniami technicznymi, zapoznanie z rolą techniki w życiu człowieka oraz wdrażanie do poszanowania pracy własnej i innych. Natomiast zadaniem wychowania estetycznego jest rozwijanie wyobraźni, wrażliwości estetycznej i twórczości dzieci w kontaktach ze sztuką, techniką i przyrodą. Realizacja tych zadań umożliwia wszechstronne kształtowanie osobowości dziecka, postaw, przekonań i zainteresowań, wyrabianie umiejętności i sprawności oraz stopniowe poszerzanie wiedzy dziecka poprzez wychowywanie go w najbliższym kręgu środowiskowym, w rodzinie i grupie rówieśniczej, a następnie stopniowe rozszerzanie kontaktów z otoczeniem o elementy społeczne i ideowe, dostępne doświadczeniu i poziomowi pojmowania małego dziecka^[6].

Pojęcie wychowania

Pedagogika przedszkolna operuje przede wszystkim pojęciem wychowania. Według W. Okonia wychowanie to świadomie organizowana działalność, której celem jest wywoływanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka. Zmiany te obejmują zarówno stronę poznawczo – instrumentalną, związaną z poznawaniem rzeczywistości i umiejętnością oddziaływania na nią, jak i stronę emocjonalno – motywacyjną, która polega na kształtowaniu stosunku człowieka do świata i ludzi, jego przekonań i postaw, układu wartości i celu życia. System czynności wychowawców (nauczycieli, rodziców i innych osób) i wychowanków umożliwiających wychowankowi zmienianie się w pożądanym kierunku to proces wychowania. W pedagogice przedszkolnej uwzględnia on intencjonalne oddziaływanie przedszkola na rozwój dziecka oraz wpływy naturalne rodziny, znajomych, rówieśników, telewizji, książek itp. kształtujące i przygotowujące dziecko do życia w społeczeństwie^[7].

Nie zamierzone wpływy działają na dziecko także w środowisku przedszkolnym. Proces wychowania w przedszkolu polega więc na rozeznaniu tych wpływów, które mogą być zarówno pozytywne i wzmacniać efekty pracy przedszkola, jaki i negatywne, które efekty te będą osłabiać. Specyfika procesu wychowania w przedszkolu powoduje, że termin ten obejmuje także proces kształcenia. W przedszkolu występuje duży stopień integracji procesu wychowania i kształcenia. Treści kształcenia nie stanowią osobnego działu, lecz włączone są w treści wychowania. Wszystkie sytuacje związane z pobytem dziecka w przedszkolu, z samoobsługą, zabawą, pracą i zajęciami dziecka oddziałują na całą jego osobowość, mają charakter wychowawczy. Mieści się w nich także wiele treści kształcących, które są powiązane z całym systemem pracy wychowawczej z dziećmi.

Uczenie się towarzyszy każdej sytuacji związanej z pobytem dziecka w przedszkolu. Można także wydzielić w tym procesie uczenie się, które stanowi nabywanie przez dzieci wiedzy o świecie, nowych pojęć i umiejętności. Uczenie się w przedszkolu jest przede wszystkim powiązane z działaniem. W okresie tym przeważa zdobywanie doświadczeń i uczenie się w sposób okolicznościowy, mimowolny i niezamierzony zarówno przez dziecko, jak i przez dorosłych. W procesie wychowania w przedszkolu dzieci uczą się także pod kierunkiem nauczyciela. Nauka ta obejmuje umiejętności praktyczne, przydatne w codziennym życiu, dzięki którym dziecko stopniowo usamodzielnia się, a także treści kształcące zawarte w programie wychowania przedszkolnego. Kształcenie w przedszkolu, włączone w proces wychowania, realizowane jest za pomocą metod i form przyjętych w pedagogice przedszkolnej^[8].

Metody wychowania w przedszkolu

Metody wychowania w przedszkolu wskazują na czynności nauczyciela i dzieci, które należy tak dobierać, aby osiągnąć zamierzone cele. Metody przyjęte w pedagogice przedszkolnej obejmują swoim zakresem zarówno proces wychowania, jak i kształcenia oraz uwzględniają właściwości i etapy rozwoju dziecka. W pracy z dzieckiem w wieku przedszkolnym stosuje się metody oparte na działaniu (metody czynne), metody oparte na obserwacji (metody oglądowe) i metody oparte na słowie (metody słowne). Do metod czynnych, opartych na działalności dziecka, zalicza się metodę samodzielnych doświadczeń, metodę kierowania własną działalnością dziecka, metodę zadań stawianych dziecku oraz metodę ćwiczeń.

Metoda samodzielnych doświadczeń polega na stwarzaniu warunków dla spontanicznej zabawy i innych form dowolnej działalności dziecka, na ułatwianiu mu nawiązywania z własnej inicjatywy kontaktów z otoczeniem społecznym, przyrodą i ze sztuką. Nauczyciel nie bierze wówczas udziału w działaniu dziecka, pozostawiając mu swobodę. Metoda kierowania własną działalnością dziecka obejmuje inspirowanie jego spontanicznej działalności poprzez zachętę, sugestię, podsunięcie pomysłu czy radę.

Metoda zadań stawianych dziecku do rozwiązania polega na inspirowaniu go do odkrywania nowych zjawisk oraz do przyswajania i stosowania w praktyce określonych umiejętności. Metoda ćwiczeń pobudza dzieci do powtarzania różnych czynności w celu rozwijania sprawności ruchowej, utrwalania umiejętności praktycznych i wiadomości a także kształtowania postaw. Do metod oglądowych, opartych na bezpośrednim spostrzeganiu i przeżywaniu w kontakcie z otoczeniem materialnym, kulturalnym i społecznym, zaliczamy obserwację i pokaz, przykład osobisty nauczyciela oraz udostępnianie sztuki.

Metoda obserwacji i pokazu obejmuje przedmioty, zjawiska i czynności, na których nauczyciel chce skupić uwagę dzieci. Metoda przykładu osobistego nauczyciela dostarcza dzieciom wzorów postępowania. Zasięg bezpośredniego oddziaływania nauczyciela poszerzają utwory literackie, widowiska teatralne, treść ilustracji itp. Metoda udostępniania dzieł sztuki polega na oglądzie dzieł sztuki plastycznej i teatralnej oraz na słuchaniu utworów muzycznych włączonych w realizację różnorodnych treści wychowania przedszkolnego.

Z kolei do metod słownych zalicza się rozmowy, opowiadania i zagadki, objaśnienia i instrukcje, sposoby społecznego porozumienia oraz metody żywego słowa. Rozmowy, opowiadania i zagadki rozwijają procesy poznawcze i poszerzają zasób wiadomości dziecka. Zastosowanie ma tu również uczenie dzieci wierszy, tekstów piosenek itp. Objaśnienia i instrukcje wykorzystuje się przy nabywaniu przez dzieci różnych umiejętności i sprawności, przyzwyczajeń higienicznych i wykonywaniu różnych zadań. Sposoby społecznego porozumienia wpływają na postępowanie dzieci. Zastosowanie tu ma odwoływanie się do umów, wyrażanie aprobaty lub dezaprobaty, upominanie, tłumaczenie, przekonywanie, sugestie w postaci zakazów i nakazów. Metody żywego słowa pobudzają uczucia, i procesy poznawcze, działają na wyobraźnię i motywację dziecka, a przede wszystkim przekazują wartości literatury pięknej^[9].

Przedstawione metody dotyczą wszystkich dziedzin pracy wychowawczej w przedszkolu, a więc także kształcenia i nabywania gotowości do nauki czytania, pisania i matematyki. Ważne jest, aby odwoływały się one do zabaw i emocji, gdyż głównie motywy zabawowe i emocjonalne skłaniają dziecko w wieku przedszkolnym do podjęcia wysiłków związanych z nabywaniem wiadomości, umiejętności i nawyków. Sama zabawa nie jest jednak metodą wychowania lecz formą pracy z dziećmi lub rodzajem ich aktywności^[10].

[1] A. Klim – Klimaszewska; Pedagogika przedszkolna; Wyd. Polski Instytut Wydawniczy; Warszawa 2005, s. 65

[2] M. Kwiatkowska; Podstawy pedagogiki przedszkolnej; Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne; Warszawa 1990, s. 134

[3] A. Klim – Klimaszewska; Pedagogika przedszkolna; Wyd. Polski Instytut Wydawniczy; Warszawa 2005, s. 67

[4] S. Guz; Wychowanie przedszkolne. Warunki funkcjonowania oraz efekty kształcenia; Wydawnictwo UMCS; Lublin 1991, s. 133 – 134

[5] A. Klim – Klimaszewska; Pedagogika przedszkolna; Wyd. Polski Instytut Wydawniczy; Warszawa 2005, s. 68

[6] M. Kwiatkowska; Podstawy pedagogiki przedszkolnej; Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne; Warszawa 1990, s. 140

[7] W. Okoń; Słownik pedagogiczny; Wyd. PWN; Warszawa 1993, s. 150

[8] S. Guz; Wychowanie przedszkolne. Warunki funkcjonowania oraz efekty kształcenia; Wydawnictwo UMCS; Lublin 1991, s. 140

[9] A. Klim – Klimaszewska; Pedagogika przedszkolna; Wyd. Polski Instytut Wydawniczy; Warszawa 2005, s. 76

[10] Cz. s. 177 – 178

5/5 - (3 głosów)

Trudności przedszkoli niepublicznych

[podrozdział pracy dyplomowej dotyczącej Współpracy przedszkola z rodziną i środowiskiem wychowawczym]

Uczęszczanie dziecka do przedszkola prywatnego związane jest z comiesięczną opłatą, czyli tzw. czesne oraz wpisowym. Opłaty te dotyczą bogatej oferty zajęć, które w przedszkolach państwowych traktowane są jako dodatkowe. Dzieci korzystające z przedszkoli prywatnych mają więc możliwość skorzystania z nauki języka obcego, regularnych wyjazdów na basen, zajęć muzycznych (nauka gry na instrumencie), zajęć plastycznych, zajęć tanecznych, zajęć sportowych (w tym nawet joga i judo).

Wspomnieć trzeba, że program takiego przedszkola mimo, iż jest bardzo atrakcyjny jest mocno przeładowany i należałoby się zastanowić czy nadmiar zajęć nie będzie miał negatywnego wpływu na dziecko. Przemyśleć trzeba to dla kogo oferta przedszkola jest bardziej atrakcyjna, dla dziecka czy dla rodzica. Przeciążenie dziecka nadmiarem zajęć nie polepszy jego rozwoju. Minus przedszkoli prywatnych to przede wszystkim wysokie opłaty miesięczne. W dużym mieście miesięczna opłata może wynieść nawet 1000-1500 zł. Do tego doliczyć należy wpisowe, które często jest bezzwrotne i wynosi tyle, co czesne.

Codzienne, chociaż krótkie, spotkania rano i wieczorem, gdy rodzice odprowadzają dziecko i po nie przechodzą, zawsze są okazją, aby to czy owo załatwić, zapytać, np. o wynik wizyty z dzieckiem u lekarza, podziękować za zreperowanie zabawki, pochwalić dziecko, któremu brak pewności siebie, a ojciec jest surowy. Takich dużych i małych spraw jest zawsze sporo. Pożądane jest, ażeby chociaż raz w tygodniu nauczycielka miała dyżur, gdyż wtedy rodzice w określonych godzinach mogą przyjść do niej na rozmowę, niektórzy przychodzą z własnej inicjatywy, inni są zapraszani. Zdarza się sporadycznie, że z matką lub ojcem trzeba zobaczyć się możliwie szybko, wówczas przydaje się telefon pozostawiony w kancelarii. Na rozmowy indywidualne przeznacza się też czas każdorazowo po zebraniu grupowym rodziców.

Z inicjatywy nauczycielki częściej rozmawia się z rodzicami, których dzieci wymagają większej uwagi i troski. Jednak nauczycielka nie może dopuścić do przeoczenia dzieci grzecznych, bo każdemu dziecku należy się jej uwaga, każde na swój sposób stanowi problem wychowawczy, którego korzenie tkwią w rodzinie. Odwiedzanie dzieci w domu, to na pewno bardzo skuteczna droga poznawania dziecka i jego środowiska domowego. Na wsi i w małych miastach, gdzie mieszkańcy dobrze się znają, nauczycielka na pewno odwiedziła niejedną rodzinę swoich wychowanków, po prostu jako swoich znajomych. Jednak w dużych miastach tę formę stosuje się wyjątkowo, ponieważ zajęłoby to nauczycielce zbyt wiele dodatkowego czasu[19].

Jeśli przedszkole nie dysponuje oddzielnym pomieszczeniem, dobrze jest wydzielić miejsce np. w hallu, gdzie rodzice i inne osoby przychodzące po dziecko mogą przebywać nieco dłużej. Miejsce to nosi umowną nazwę: kącik dla rodziców. Już samo urządzenie takiego miejsca powinno akcentować gotowość współpracy i partnerstwa z rodzicami. W kąciku można się zatrzymać, posiedzieć, jest kilka krzeseł, wieszak na wierzchnią odzież, stolik, przy którym można przejrzeć czasopisma. Na ścianach wiszą tablice z informacjami, podane są godziny przyjęć dyrektora, dyżury nauczycielek, czas wypożyczania książek z biblioteki pedagogicznej, terminy różnych zebrań itp. Rodzice mogą zapoznać się z jadłospisem na dany dzień. Obok jadłospisu niektóre przedszkola podają ciekawsze przepisy kulinarne różnych dań, sałatek, deserów odpowiednich dla dzieci.

Kącik dla rodziców bywa miejscem pomysłowego pokazywania racjonalnej odzieży dziecięcej. Za pomocą ciekawego zestawienia zdjęć, wycinków z prasy i czasopism modeli odzieży dałoby się usunąć niejeden kłopot, jaki sprawiają dzieciom źle działające suwaki, guziki nie pasujące do dziurek, oberwane wieszaki itp. Odzież za ciężka, za ciasna, za ciepła ogranicza naturalną dążność dzieci do ruchu, swobody i wesołej zabawy. Jednak nie same tylko krótkie informacje znajdują się na tablicach. Rodzice są zapoznawani także z aktualnie realizowanymi programowymi zadaniami wychowawczymi. I tak np. można zapoznać rodziców z rozkładem dnia w przedszkolu, ilustrując jego tok kolejnymi zdjęciami dzieci w czasie ich zabaw spontanicznych i organizowanych, zajęć indywidualnych i grupowych, prac, szczególnie zaś prac samoobsługowych, jak pełnienie dyżurów, sprzątanie szafek itp.

W kąciku można informować o książkach, które warto dziecku kupić i poczytać, a także o ciekawszych zabawach i grach, w których mogą brać udział po powrocie dziecka z przedszkola osoby z jego rodziny. Przede wszystkim jednak należy się rodzicom prezentacja dziecięcego dorobku,, świadczącego o postępującym ogólnym rozwoju dziecka. W kąciku powinno być miejsce na stałą ekspozycję często zmienianych rysunków, malowanek. Powinna istnieć możliwość umieszczania na różnych półeczkach ulepianek, wycinanek przestrzennych, prac z materiałów różnorodnych. Każda grupa dzieci powinna mieć swoją przestrzeń wystawową. Oczywiście miejsce zawsze będzie ograniczone i jednorazowo zmieści kilka, a najwyżej kilkanaście prac z każdej grupy. Stosując rotację trzeba więc pilnie uważać, aby prace wszystkich dzieci były eksponowane z jednakową częstotliwością[20].

Zebrania grupowe mają tę zaletę, że odbywają się w małym gronie osób zainteresowanych problemami odniesionymi do tej a nie innej grupy dzieci w danym wieku. Cel tych zebrań, tak jak i cel spotkań indywidualnych, jest podobny. Chodzi nam w dalszym ciągu o to, aby zachęcać rodziców do obcowania, obserwowania i zrozumienia dziecka. Chcemy poznać postawy rodzicielskie, ich poglądy na wychowanie, a także podsuwać sposoby postępowania z dzieckiem w określonych sytuacjach. Tematyka zebrań grupowych wynika z bieżącej pracy z dziećmi i indywidualnych spotkań z rodzicami, ale planujemy także tematy pogadanek i dyskusji poprzez które pragniemy pewne problemy, wiążące się z realizacją programu potraktować nieco wnikliwiej.

Życie przedszkolne niesie czasem potrzebę doraźnego porozmawiania z rodzicami i uzasadnienia prośby o to, ażeby dzieci nie przynosiły do przedszkola słodyczy, atrakcyjnych, łatwo psujących się zabawek, przybywały do przedszkola o określonej godzinie, a gdy jest dużo śniegu miały drugie rękawiczki na zmianę itp. Pod wpływem indywidualnych kontaktów z rodzicami bardzo potrzebny okazać się może np. temat: Potrzeby psychiczne małego dziecka, podkreślający jego potrzebę bezpieczeństwa, miłości, zainteresowania ze strony dorosłych itd. Nauczycielka wie, że nie powinna w kąciku rodziców wystawiać prac trzy-i czterolatków zanim nie poprowadzi na zebraniu pogadanki o twórczości plastycznej młodszych przedszkolaków. Są bowiem wśród rodziców tacy, którzy mogą swoimi uwagami zrobić dziecku przykrość, ośmieszyć jego nieporadność, a co gorsze pouczać je w domu, jak należy rysować.

Sposoby prowadzenia zebrań mogą być różne. Po omówieniu spraw bieżących może nastąpić pogadanka albo dyskusja na wybrany temat. Kiedy uczestniczy w niej prelegent, podsumowania dokonuje nauczycielka, gdyby nawet nie była przewodniczącą zebrania. Z takiej dyskusji nauczycielka wiele dowiaduje się o konkretnej rodzinie jako środowisku wychowawczym. Tematem do dyskusji jest także problem kar i nagród, obowiązków domowych i usamodzielniania dziecka, roli zabawy w jego życiu itp. Cennym bodźcem dyskusji są filmy stawiające problemy wychowawcze i psychologiczne. Na takie dyskusje warto zapraszać psychologa. Chcąc sprawić, aby rodzice poświęcali swemu dziecku więcej czasu trzeba im wskazać, jak dorośli mogą wspólnie z dzieckiem wypełnić ten czas. Można więc poświęcić niekiedy część zebrania na zapoznanie rodziców z dziecięcymi piosenkami, z zabawami przy śpiewie. Dobra zabawa na zakończenie zebrania bawi także dorosłych. Poprowadzenia takiej „zabawy” może podjąłby się ktoś z muzykalnych rodziców[21].

Interesujące są też ćwiczenia dla rodziców w opowiadaniu bajek, połączone ewentualnie z konkursem. Ciekawe może być „seminarium”, na którym zebrani odczytywaliby rysunki swoich dzieci. Szerzenie wiedzy pedagogicznej wśród rodziców napotyka — zdaniem wielu pracowników przedszkoli — trudności w dostosowaniu poziomu pogadanek do bardzo zróżnicowanego poziomu wykształcenia zebranych. Takie odczucie wynika raczej z niedoceniania prostoty języka, który jest przecież najbardziej komunikatywnym środkiem porozumienia między ludźmi. Wychowawcami, lepszymi lub gorszymi, są wszyscy rodzice, wszystkim więc musi być udostępnione to pensum wiedzy, które bazując na ich uczuciach ma wspierać ich zdrowy rozsądek, wzmagać poczucie odpowiedzialności, nadawać kierunek rodzicielskim aspiracjom.

Wiedza pedagogiczna odkrywa przed rodzicami świat dziecięcych przeżyć, który tak często umyka z pola uwagi dorosłych, ale kto go dostrzeże, ma dane. aby zawrzeć ze swoim dzieckiem trwałą przyjaźń. Natomiast zajęcia otwarte to forma umożliwiająca rodzicom obserwowanie swojego dziecka w czasie zabaw i zajęć w gronie rówieśników. Istnieje przekonanie, że szczególnie wartościowe jest zapraszanie rodziców do przedszkola na zajęcia organizowane z całą grupą dzieci w godzinach przedpołudniowych. Można wówczas, czyniąc to w sposób nie nużący rodziców i dzieci, krótko, jasno i zwięźle powiedzieć o wartościach wychowawczych tego, co wykonują w danej chwili dzieci.

Zrozumieniu intencji naszych działań pedagogicznych na pewno pomoże rodzicom informacja, że wesoła zabawa dzieci w chwytaniu palcami stopy kulek papierowych jest ćwiczeniem przeciwko płaskostopiu, a zabawa w pociąg ma służyć ćwiczeniom ortofonicznym, zabawa dydaktyczna Powiedz, co widzisz i wiesz ma na celu wdrażanie dzieci do prawidłowego budowania zdań. Na tak zaplanowane zajęcia otwarte nie powinno przychodzić więcej niż 3—5 osób. Można tę liczbę zwiększyć, gdy zajęcia odbywają się w ogrodzie. Więcej osób może być obecnych podczas rytmiki czy gimnastyki, jeśli odbywają się one w oddzielnej sali. Wszyscy rodzice powinni mieć możność zobaczenia swego dziecka w przedszkolu chociaż jeden raz w roku. Dlatego też przez zajęcia otwarte niekoniecznie trzeba rozumieć zajęcia organizowane z całą grupą dziecięcą. Czasem nauczycielce zależy, aby rodzice zobaczyli swoje dziecko przy posiłku, w szatni, w czasie zabawy, gdyż chce porozmawiać z nimi na temat umiejętności koncentrowania uwagi, współżycia z kolegami, usamodzielnienia itp[22].

Możliwość obserwowania swojego dziecka w przedszkolu mają także rodzice podczas uroczystości, takich jak Międzynarodowy Dzień Kobiet, 1 Maja zakończenie roku szkolnego, Dzień Babci i innych, na które zapraszani są nie tylko rodzice, ale i inne osoby z rodziny dziecka, władze szkolne, przedstawiciele zakładów pracy. Takie spotkania w przedszkolu można traktować jako swoistą odmianę zajęć otwartych. Niektóre przedszkola zapewniają sobie frekwencję na zajęciach otwartych zawiadamiając o nich zakłady pracy rodziców. Rodzice pracujący rano mogą przyjść do przedszkola po południu, niektórzy, jeśli przedszkole zdoła ich zainteresować, postarają się, aby chociaż raz lub dwa razy na krótko odwiedzić przedszkole.

Pogodna atmosfera tych spotkań, towarzyszący im radosny nastrój w wielu przypadkach zapoczątkowują porozumienie pedagogów przedszkolnych z domem rodzinnym dziecka. Na ogół zebrania ogólne składają się z dwóch części. W pierwszej uczestniczą wszyscy zebrani, zaś na drugą rozchodzą się do poszczególnych oddziałów przedszkolnych. Zebrania te służą załatwianiu spraw obchodzących wszystkich rodziców i z reguły zwołuje sieje na początku roku szkolnego. Wtedy to dyrektor przedszkola dokonuje prezentacji wszystkich członków rady pedagogicznej, informuje zebranych o planach wychowawczych i organizacyjnych placówki, o przewidywanych imprezach, przedstawia wszelkie problemy, których rozwiązanie wymaga współdziałania rodziców.

Za to komitet rodzicielski to organ usankcjonowany, składający się z kilku osób wybranych spośród rodziców na zebraniu ogólnym, działający w oparciu o regulamin ministerstwa oświaty i wychowania, jednakowy dla wszystkich placówek oświatowo-wychowawczych. Ta zinstytucjonalizowana organizacja, posiadająca osobowość prawną, własny budżet, konto w banku, przewodniczącego, sekretarza i skarbnika (księgowość zwykle prowadzi intendent przedszkola), spełnia wielorakie funkcje i zadania. Współdziałając ściśle z dyrekcją przedszkola, która z urzędu nadzoruje jego funkcjonowanie, wraz z gronem nauczycielskim odpowiada za pełną realizację programu pracy przedszkola, jest reprezentantem placówki przed władzami, stąd też ma prawo, jeśli zachodzi potrzeba, ingerować w sprawy wychowania dzieci zarówno w przedszkolu, jak i w domu. Dla realizacji swoich rozległych zadań komitet rodzicielski powołuje komisje problemowe, w skład których mogą wchodzić rodzice nie będący jego członkami. Niesłuszne jest traktowanie komitetu rodzicielskiego przede wszystkim jako zaplecza finansowego przedszkola, bowiem jak wynika z regulaminu, działalność komitetu zmierza zarówno do tworzenia warunków materialnych procesu.

Wieloletnie doświadczenia wskazują jak bardzo komitet pomocny jest na każdym froncie działania instytucji wychowania przedszkolnego, dlatego przedszkole czyni wiele starań, aby pozyskać do pracy w tej organizacji ludzi aktywnych, pełnych inwencji, oddanych służbie małego dziecka. Rodzice załatwiają poprzez swoje zakłady pracy np. autokar na wycieczkę, kiedy to w myśl wskazań programu chcemy pokazać dzieciom nieco odleglejszą okolicę, wywieźć je do lasu. nad morze czy poza miasto. Rodzice pomogą zaopatrzyć przedszkole z okazji Nowego Roku w choinkę, wyposażyć w wyprawki ucznia dzieci odchodzące do szkoły. Czasem trzeba udzielić indywidualnej pomocy dzieciom pozbawionym opieki domowej, pomóc je umieścić w domu dziecka lub w sanatorium Rodzice pomagają dotrzeć do rodzin dzieci, którym zagraża demoralizacja już od najmłodszych lat ich życia. Niezbędna jest także pomoc komitetu rodzicielskiego w organizacji np. Dnia Kobiet, Dnia Nauczyciela, kiedy pod okiem rodziców dzieci składają swoim wychowawcom życzenia wraz z symbolicznym kwiatkiem. W ten sposób rodzice przyczyniają się do prawidłowego układu stosunków społecznych, uczą dzieci kultury współżycia międzyludzkiego[23].

[19] Pawlak B.; Współpraca rodziców i nauczycieli…op.cit.; s. 79

[20] Dmochowska M.; Wychowanie w rodzinie…op.cit.; s. 115

[21] Izdebska M.; Nasze dzieci i my…op.cit.; s. 63

[22] Muszyński H.; Rodzina, moralność,…op.cit.; s. 125

[23] Izdebska M.; Nasze dzieci i my…op.cit.; s. 65

5/5 - (5 głosów)

Analiza wyników ankiety 5

piąty fragment pracy dyplomowej, którą w tym roku prezentujemy

Pytanie 5: Czy znana jest Ci oferta szkół w naszym regionie?

Z analizy pytania wynika, iż 83,7% respondentów zna ofertę szkół w regionie. Tylko 11,5% badanych stwierdziła, że nie ma informacji na temat szkół średnich. Zaledwie 4,8% badanych uznała iż nie bierze tej oferty pod uwagę.

W Grabicach wszyscy respondenci (100%) odpowiedzieli twierdząco na pytanie czy znana jest im oferta szkół średnich.

W Brodach zdecydowana większość (88,9%) respondentów zna ofertę szkół średnich. Tylko nieliczni (11,1%) odpowiadali przecząco na pytanie.

W gimnazjum nr 1 w Gubinie również większość młodzieży (69,6%) zaznajomiona jest z ofertą szkół średnich. Część respondentów (17,4%) niestety tej oferty nie zna, a pozostali (13%) nie biorą jej pod uwagę.

W gimnazjum nr 2 w Gubinie, tak jak w pozostałych badanych szkołach młodzieży w większości zna ofertę szkół średnich (77,7%), pozostałą część respondentów (22,3%) zadeklarowała jej nieznajomość.

5/5 - (2 głosów)

Analiza wyników ankiety 4

czwarty fragment pracy dyplomowej, którą w tym roku prezentujemy

Pytanie 4: Jakie oczekiwania masz w stosunku do przyszłej szkoły średniej?

Postawione pytanie miało na celu przybliżyć nam oczekiwania młodzieży gimnazjów dotyczące przyszłej szkoły średniej. Z badania wynika, iż priorytetowe znaczenie dla respondentów ma wysoki poziom szkoły średniej. Równie ważnym oczekiwaniem tegorocznych kandydatów są kółka zainteresowań. Gimnazjaliści poza tym oczekują od szkoły średniej przyjaznej atmosfery jak i bezpieczeństwa w szkole. Ważna jest również dla nich wyposażenie techniczne szkoły, pomoc dydaktyczna jak i dobre przygotowanie zawodowe. Reszta respondentów stwierdziła, iż nie ma żadnych oczekiwań w stosunku do szkoły średniej.

Młodzież z Grabic w większości nie stawiała przyszłej szkole żadnych wymagań. Jednak byli też respondenci, którzy podzielili się swoimi oczekiwaniami. Były to przede wszystkim: dobry poziom szkoły, kółka zainteresowań, nauka języków obcych oraz wyposażenie techniczne i dobre przygotowanie zawodowe.

Respondenci z Brodów oczekują od przyszłej szkoły średniej przede wszystkim dobrego poziomu i kółek zainteresowań. Ponadto chcą oni bezpiecznej szkoły z przyjazną atmosferą.

W Gubinie uczniowie z gimnazjum nr 1 liczą na ofertę kółek zainteresowań oraz zdobycie pracy po zakończeniu nauki w wybranym zawodzie. Ważna jest dla nich również przyjazna atmosfera, dobry poziom, wyposażenie techniczne oraz pomoc dydaktyczna.

W gimnazjum nr 2 w Gubinie młodzież przede wszystkim oczekuje od szkoły dobrego poziomu. Ważne są również kółka zainteresowań, przyjazna atmosfera i pomoce dydaktyczne. Młodzież z tej szkoły nie pozostaje obojętna na kwestię wyposażenia technicznego szkoły oraz sprawiedliwych nauczycieli.

5/5 - (2 głosów)

Analiza wyników ankiety 3

trzeci fragment pracy dyplomowej, którą w tym roku prezentujemy

Pytanie 3: Czy są przedmioty, które szczególnie lubisz?

W trzecim pytaniu, respondenci zaznajomili nas ze swoimi zainteresowaniami pozaszkolnymi. Okazało się ze 77,77% z nich takie zainteresowania ma, natomiast 22,22% nie przejawia takich zainteresowań.

Z badaniu wynikło że najwięcej gimnazjalistów interesuje się sportem i informatyką. Nieznacznie mniej z nich wymieniło języki oraz sztukę. Oprócz tego badana młodzież interesuje się tańcem, geografią oraz sztuką.

Na pytanie o pozaszkolne zainteresowania respondenci z Grabic w większości (65%) odpowiedzieli negatywnie. Reszta gimnazjalistów (35%) stwierdziła, iż takie zainteresowania ma. Najwięcej badanych interesuje się muzyką, sportem jak również informatyką.

Gimnazjaliści z Brodów zdecydowanie mają pozaszkolne zainteresowania (72,2%). Zaliczyli do nich sport, sztukę oraz języki obce. Reszta respondentów stwierdziła, iż nie ma zainteresowań.

W Gubinie młodzież z gimnazjum nr 1 również w większości ma pozaszkolne zainteresowania (65,2%). Należą do nich informatyka, sport oraz języki obce i sztuka. Pozostała część respondentów odpowiedziała przecząco na to pytanie.

Przeważająca część młodzieży gimnazjum nr 2 w Gubinie ma pozaszkolne zainteresowania (77,7%) takie jak sport, informatyka, języki obce oraz taniec. Pozostały procent (22,3%) respondentów nie ma pozaszkolnych zainteresowań.

5/5 - (3 głosów)