Na uwagę zasługuje klasyfikacja postaw rodzicielskich według M. Ziemskiej. Model stworzony przez nią zawiera prawidłowe, nieprawidłowe, właściwe i niewłaściwe postawy. Na obwodzie koła znalazły się postawy rodzicielskie pozytywne, zaś przy wierzchołkach kwadratu główne typy postaw niewłaściwych. Zachowania o charakterze pozytywnym znalazły się na obwodzie koła, gdyż nie wykluczają się wzajemnie, ale współdziałają ze sobą, choć z różnym nasileniem. Pozytywnym postawom na przeciwległym biegunie odpowiadają postawy negatywne, czyli: uznaniu praw – nadmierne wymaganie, rozumnej swobodzie – nadmierne chronienie, współdziałaniu – unikanie, akceptacji – odtrącenie.[1] Obrazuje to rysunek 1.
Rysunek 1. Typy postaw rodzicielskich wg M. Ziemskiej.
Źródło: M. Ziemska, Rodzina i dziecko, Warszawa 1986, s. 182.
Nieco inny model Kolisty Schaefera. Tworząc go oparł się on na własnym materiale empirycznym i osiągnięciach innych autorów. Poszczególne postawy autor przedstawił jako zbliżające lub oddalające od uznanych za podstawowe wymiary: autonomia – władza, wrogość – miłość. W sposób obrazowy przedstawia to schemat 2.
Rysunek 2. Model postaw rodzicielskich wg Schaefera
Źródło: M. Ziemska, Rodzina i dziecko, Warszawa 1986, s. 171.
Z powyższej analizy wynika, że można wyróżnić wiele postaw rodzicielskich. Mają one podstawowy wpływ na zachowanie dzieci. W rodzinach z problemami alkoholowymi trudno jednak o pozytywne postawy i zachowania wobec dzieci.
[1] M. Ziemska, Postawy rodzicielskie…, s. 182.
