Interesujące i konieczne z punktu widzenia założonych celów badań jest poznanie opinii respondentów na temat ich przyszłej kariery zawodowej, która jest nieodłącznym elementem ukończenia szkoły i zdobycia wykształcenia. Najczęściej już na etapie szkoły średniej młodzi ludzie obierają konkretny kierunek nauki związany z wymarzonym przez siebie zawodem.
Poniższa analiza odpowiedzi młodzieży licealnej, daje obraz ich podejścia do przyszłej pracy i aspiracji zawodowych.
Poniższa tabela zawiera odpowiedzi na pytanie czym badana młodzież pragnie się kierować przy wyborze przyszłego zawodu.
| Motywy wyboru przyszłego zawodu | Osoby o samoocenie adekwatnej przy ocenie cech pozytywnych i negatywnych | Osoby o samoocenie zawyżonej przy ocenie cech pozytywnych i negatywnych | Razem | |||
| Liczba osób | % | Liczba osób | % | Liczba osób | % | |
| Zamiłowania | 3 | 9,7 | 6 | 19,4 | 22 | 70,9 |
| Ambicje | – | – | 3 | 9,7 | 4 | 12,9 |
| Chęć zdobycia wys. wynagrodzenia | 1 | 3,2 | 1 | 3,2 | 3 | 9,7 |
| Przyjmiesz taką, jaką uda Ci się znaleźć | – | – | – | – | 2 | 6,4 |
Tabela 5a. Motywy wyboru przyszłego zawodu
| Motywy wyboru przyszłego zawodu | Osoby o samoocenie adekwatnej przy ocenie cech pozytywnych, a zawyżonej przy ocenie cech negatywnych | Osoby o samoocenie zawyżonej przy ocenie cech pozytywnych, a adekwatnej przy ocenie cech negatywnych | Razem | |||
| Liczba osób | % | Liczba osób | % | Liczba osób | % | |
| Zamiłowania | 12 | 38,7 | 1 | 3,2 | 22 | 70,9 |
| Ambicje | 1 | 3,2 | – | – | 4 | 12,9 |
| Chęć zdobycia wys. wynagrodzenia | 1 | 3,2 | – | – | 3 | 9,7 |
| Przyjmiesz taką, jaką uda Ci się znaleźć | 2 | 6,4 | – | – | 2 | 6,4 |
Tabela 5b. Motywy wyboru przyszłego zawodu
Większość osób z samooceną adekwatną – trzy (9,7%), stwierdziło, że pragnie przy wyborze przyszłego zawodu kierować się zamiłowaniami, natomiast jedna (3,2%) uważa, że będzie kierować się chęcią zdobycia wysokiego wynagrodzenia.
Wśród osób o samoocenie zawyżonej, sześć (19,4%), wypowiedziało się, że będzie kierować się zamiłowaniami, trzy (9,7%) – ambicjami, natomiast jedna osoba (3,2%) – chęcią zdobycia wysokiego wynagrodzenia.
Natomiast dwanaście osób (38,7%) o samoocenie adekwatnej przy ocenie cech pozytywnych, a zawyżonej przy negatywnych, przy wyborze zawodu chce kierować się zamiłowaniami, dwie osoby (6,4%) przyjmie taką pracę, jaką uda im się znaleźć, natomiast jedna (3,2%), będzie kierować się ambicjami i jedna (3,2%) – chęcią zdobycia wysokiego wynagrodzenia.
Jedna osoba o samoocenie zawyżonej przy ocenie cech pozytywnych, a adekwatnej przy ocenie cech negatywnych, mówi, że chciałaby przy wyborze pracy zawodowej kierować się zamiłowaniami.
Z uzyskanych danych wynika, że większość osób, bo dwadzieścia dwie (70,9%), chciałoby przy wyborze pracy zawodowej, kierować się zamiłowaniami, cztery osoby badane (12,9%) – ambicjami, trzy (9,7%) – chciałyby otrzymywać wysokie wynagrodzenie oraz dwie osoby (6,4%) przyjmą taką pracę, jaką uda im się znaleźć.
Następnie w toku badań starano się uzyskać odpowiedzi na pytanie: „Z jakich powodów chciałbyś(łabyś) osiągnąć karierę zawodową?” Odpowiedzi te zawarto w tabeli 6.
| Motywy osiągania przyszłej kariery zawodowej | Osoby o samoocenie adekwatnej przy ocenie cech pozytywnych i negatywnych | Osoby o samoocenie zawyżonej przy ocenie cech pozytywnych i negatywnych | Razem | |||
| Liczba osób | % | Liczba osób | % | Liczba osób | % | |
| Chęć poszukiwania coraz ciekawszej pracy | – | – | 3 | 9,7 | 4 | 12,9 |
| Chęć dbania o uznanie przełożonych | – | – | – | – | – | – |
| Chęć bycia coraz lepszym fachowcem | 1 | 3,2 | 1 | 3,2 | 4 | 12,9 |
| Chęć systematycznych awansów na nowe stanowiska | – | – | – | – | 2 | 6,4 |
| Chęć rzetelnej pracy i posiadania z tego satysfakcji | 3 | 9,7 | 6 | 19,4 | 21 | 67,7 |
| Chęć wykonywania pracy w taki sposób, aby jej nie stracić | – | – | – | – | – | – |
Tabela 6a. Motywy osiągania przyszłej kariery zawodowej
| Motywy osiągania przyszłej kariery zawodowej | Osoby o samoocenie adekwatnej przy ocenie cech pozytywnych, a zawyżonej przy ocenie cech negatywnych | Osoby o samoocenie zawyżonej przy ocenie cech pozytywnych, a adekwatnej przy ocenie cech negatywnych | Razem | |||
| Liczba osób | % | Liczba osób | % | Liczba osób | % | |
| Chęć poszukiwania coraz ciekawszej pracy | 1 | 3,2 | – | – | 4 | 12,9 |
| Chęć dbania o uznanie przełożonych | – | – | – | – | – | – |
| Chęć bycia coraz lepszym fachowcem | 2 | 6,4 | – | – | 4 | 12,9 |
| Chęć systematycznych awansów na nowe stanowiska | 1 | 3,2 | 1 | 3,2 | 2 | 6,4 |
| Chęć rzetelnej pracy i posiadania z tego satysfakcji | 12 | 38,7 | – | – | 21 | 67,7 |
| Chęć wykonywania pracy w taki sposób, aby jej nie stracić | – | – | – | – | – | – |
Tabela 6b. Motywy osiągania przyszłej kariery zawodowej
Większość badanych o samoocenie adekwatnej, bo trzech (9,7%) chce mieć satysfakcję ze swojej pracy zawodowej i wykonywać ją rzetelnie. Tylko jedna osoba (3,2%) wskazała, że chciałaby być coraz lepszym fachowcem.
Wśród osób o samoocenie zawyżonej, także większość – sześć (19,4%), wskazało na chęć satysfakcji z wykonywanej pracy, natomiast trzy osoby wskazały, że chciałyby poszukiwać coraz lepszej pracy oraz jedna myśli, że chciałaby być coraz lepszym fachowcem.
Natomiast wśród osób o samoocenie adekwatnej przy ocenie cech pozytywnych, a zawyżonej przy negatywnych, można zauważyć, że większość, bo dwunastu badanych (38,7%) chciałoby pracować rzetelnie i mieć z tej pracy satysfakcję, dwie osoby (6,4%) chciałyby być coraz lepszym fachowcem, natomiast jedna (3,2%) chciałaby poszukiwać coraz ciekawszej pracy, a kolejna, chciałaby systematycznie awansować na nowe stanowiska.
Zaś jedna osoba o samoocenie zawyżonej przy ocenie cech pozytywnych, a adekwatnej przy ocenie negatywnych, wskazała, że chciałaby w przyszłej pracy zawodowej systematycznie awansować na nowe stanowiska.
Podsumowując można stwierdzić, iż większość badanych, bo dwudziestu jeden spośród trzydziestu jeden(67,7%), chciałoby pracować rzetelnie i mieć z tego satysfakcję, cztery osoby (12,9%) chciałyby poszukiwać coraz ciekawszej pracy, cztery (12,9%) chciałyby być coraz lepszym fachowcem, natomiast dwóch respondentów (6,4%) marzy o systematycznych awansach na nowe stanowiska pracy. Nikt spośród badanych nie chciałby dbać o uznanie przełożonych oraz nikt nie chciałby pracować tylko tak, aby nie stracić swego miejsca pracy, co może świadczyć o wysokich aspiracjach zawodowych młodzieży licealnej.
Następne pytanie brzmiało: „Co według Ciebie jest przyczyną bezrobocia?”
| Przyczyny bezrobocia w Polsce w opiniach badanych | Osoby o samoocenie adekwatnej przy ocenie cech pozytywnych i negatywnych | Osoby o samoocenie zawyżonej przy ocenie cech pozytywnych i negatywnych | Razem | |||
| Liczba osób | % | Liczba osób | % | Liczba osób | % | |
| Złe decyzje rządu | 1 | 3,2 | 3 | 9,7 | 10 | 32,2 |
| Mało miejsc pracy | – | – | 2 | 6,5 | 8 | 25,8 |
| Zła sytuacja gospodarcza i ekonom. kraju | 1 | 3,2 | 2 | 6,5 | 5 | 16,1 |
| Brak zaangażowania poszukujących pracy | 1 | 3,2 | 1 | 3,2 | 3 | 9,7 |
| Niskie wykształcenie poszukujących pracy | – | – | 1 | 3,2 | 3 | 9,7 |
| Korupcja | – | – | – | – | 2 | 6,5 |
| Brak pieniędzy na tworzenie nowych miejsc pracy | – | – | 1 | 3,2 | 2 | 6,5 |
| Brak możliwości pracy w swoim zawodzie | – | – | 1 | 3,2 | 1 | 3,2 |
| Deficyt budżetowy | 1 | 3,2 | – | – | 1 | 3,2 |
| Dominacja na rynku produktów z Zachodniej Europy | – | – | – | – | 1 | 3,2 |
Tabela 7a. Przyczyny bezrobocia w Polsce w opiniach badanych
| Przyczyny bezrobocia w Polsce w opiniach badanych | Osoby o samoocenie adekwatnej przy ocenie cech pozytywnych, a zawyżonej przy ocenie cech negatywnych | Osoby o samoocenie zawyżonej przy ocenie cech pozytywnych, a adekwatnej przy ocenie cech negatywnych | Razem | |||
| Liczba osób | % | Liczba osób | % | Liczba osób | % | |
| Złe decyzje rządu | 6 | 19,3 | – | – | 10 | 32,2 |
| Mało miejsc pracy | 6 | 19,3 | – | – | 8 | 25,8 |
| Zła sytuacja gospodarcza i ekonom. kraju | 1 | 3,2 | 1 | 3,2 | 5 | 16,1 |
| Brak zaangażowania poszukujących pracy | 1 | 3,2 | – | – | 3 | 9,7 |
| Niskie wykształcenie poszukujących pracy | 2 | 6,4 | – | – | 3 | 9,7 |
| Korupcja | 2 | 6,4 | – | – | 2 | 6,5 |
| Brak pieniędzy na tworzenie nowych miejsc pracy | 1 | 3,2 | – | – | 2 | 6,5 |
| Brak możliwości pracy w swoim zawodzie | – | – | – | – | 1 | 3,2 |
| Deficyt budżetowy | – | – | – | – | 1 | 3,2 |
| Dominacja na rynku produktów z Zachodniej Europy | 1 | 3,2 | – | – | 1 | 3,2 |
Tabela 7b. Przyczyny bezrobocia w Polsce w opiniach badanych
Po przeanalizowaniu odpowiedzi młodzieży na temat przyczyn bezrobocia, można zauważyć, iż zdania na ten temat są bardzo podzielone.
Osoby o samoocenie adekwatnej wskazały, że przyczyna bezrobocia tkwi w złych decyzjach rządu – jedna osoba (3,2%), złej sytuacji gospodarczej i ekonomicznej kraju – jedna osoba (3,2%), braku zaangażowania osób poszukujących pracy – jedna osoba (3,2%) oraz w deficycie budżetowym – również jedna osoba (3,2%).
Osoby o samoocenie zawyżonej również za bezrobocie winią złą politykę rządu w tej kwestii – trzy osoby (9,7%), ponadto uważają, że na rynku jest mało miejsc pracy – dwie osoby (6,4%), panuje zła sytuacja gospodarcza i ekonomiczna kraju – dwie osoby (6,4%). Jedna osoba (3,2%) wskazała na brak zaangażowania samych zainteresowanych, czyli ludzi poszukujących pracy oraz jedna osoba (3,2%) uważa, że przyczyna tkwi w niskim wykształceniu osób poszukujących pracy i w braku możliwości pracy w wyuczonym zawodzie, a także jeden badany (3,2%) uważa, że naszego kraju w obecnej chwili nie stać na tworzenie nowych stanowisk pracy.
Osoby o samoocenie adekwatnej przy ocenie cech pozytywnych, a zawyżonej przy negatywnych, za bezrobocie w Polsce obwiniają rząd – sześć osób (19,3%), małą ilość miejsc pracy – sześć osób (19,3%), niskie wykształcenie osób poszukujących pracy – dwie (6,4%), korupcje – dwóch badanych (6,4%), złą sytuację gospodarczą i ekonomiczną kraju – jedna osoba (3,2%) oraz brak zaangażowania poszukujących pracy – jedna osoba (3,2%).
Osoba o samoocenie zawyżonej przy ocenie cech pozytywnych i adekwatnej przy ocenie negatywnych, wskazała, że wina bezrobocia tkwi w złej sytuacji gospodarczej i ekonomicznej kraju.
Jak wynika z liczby odpowiedzi, większość badanych twierdzi, że za bezrobocie w kraju odpowiada rząd – dziesięć osób (32,2%). Badani uważają także, że na rynku jest mało ofert pracy – osiem osób (25,8%), panuje zła sytuacja gospodarcza i ekonomiczna kraju – pięć osób (16,1%). Respondenci wskazują także, że za bezrobocie odpowiedzialni są także sami zainteresowani poprzez brak zaangażowania w poszukiwanie pracy – trzy osoby (9,7%) oraz niski poziom ich wykształcenia – tak twierdzi dwie osoby (6,4%). Badani wskazują także, że na bezrobocie w kraju wpływa fakt, iż naszego kraju nie stać w tej chwili na tworzenie nowych miejsc pracy.
W kolejnym pytaniu próbowano dowiedzieć się, jakie plany mają młodzi ludzie po wejściu Polski do Unii Europejskiej.
| Plany młodzieży związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej | Osoby o samoocenie adekwatnej przy ocenie cech pozytywnych i negatywnych | Osoby o samoocenie zawyżonej przy ocenie cech pozytywnych i negatywnych | Razem | |||
| Liczba osób | % | Liczba osób | % | Liczba osób | % | |
| Chcę pozostać w kraju | 2 | 6,4 | 2 | 6,4 | 11 | 35,5 |
| Chcę wyjechać w celach zarobkowych i po pewnym czasie wrócić do kraju | 2 | 6,4 | 2 | 6,4 | 12 | 39 |
| Chcę wyjechać za granicę i tam pozostać | – | – | 3 | 9,7 | 3 | 9,7 |
| Nie mam zdania | – | – | 3 | 9,7 | 5 | 16,1 |
Tabela 8a. Plany młodzieży związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej
| Plany młodzieży związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej | Osoby o samoocenie adekwatnej przy ocenie cech pozytywnych, a zawyżonej przy ocenie cech negatywnych | Osoby o samoocenie zawyżonej przy ocenie cech pozytywnych, a adekwatnej przy ocenie cech negatywnych | Razem | |||
| Liczba osób | % | Liczba osób | % | Liczba osób | % | |
| Chcę pozostać w kraju | – | – | 7 | 22,6 | 11 | 35,5 |
| Chcę wyjechać w celach zarobkowych i po pewnym czasie wrócić do kraju | – | – | 8 | 25,8 | 12 | 39 |
| Chcę wyjechać za granicę i tam pozostać | – | – | – | – | 3 | 9,7 |
| Nie mam zdania | 1 | 3,2 | 1 | 3,2 | 5 | 16,1 |
Tabela 8b. Plany młodzieży związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej
Wśród osób o samoocenie adekwatnej głosy rozłożyły się równomiernie. Dwie osoby (6,4%) wskazały na chęć pozostania w Polsce i dwie (6,4%) chciałyby wyjechać w celach zarobkowych ale wrócić do kraju.
Wśród osób o samoocenie zawyżonej – trzech respondentów (9,7%) chciałoby na stałe wyjechać poza granice kraju, dwóch (6,4%) pozostać w kraju oraz dwóch (6,4%) chciałoby wyjechać na jakiś czas i wrócić. Trzy osoby (9,7%) zaznaczyły odpowiedź, że nie maja na ten temat zdania.
Natomiast u osób o samoocenie adekwatnej przy ocenie cech pozytywnych, a zawyżonej przy negatywnych, osiem (25,8%) chciałoby wyjechać w celu zarobienia pieniędzy, ale wrócić i w Polsce założyć rodzinę. Siedem osób (22,6%) pragnie pozostać w kraju, a jedna (3,2%) nie ma zdania na ten temat.
Badany o samoocenie zawyżonej przy ocenie cech pozytywnych i adekwatnej przy ocenie negatywnych wskazał, że nie jest zdecydowany i nie ma zdania na ten temat.
Porównując osoby o samoocenie adekwatnej i zawyżonej, należy zwrócić uwagę na fakt, iż badani o samoocenie zawyżonej mają większe aspiracje zawodowe, ponieważ myśląc o wyjeździe za granicę wskazują na chęć rozwijania swoich umiejętności na zachodnim rynku, gdzie mają duże możliwości i mogą zdobyć większe doświadczenie.
Natomiast przyglądając się ankietowanym o samoocenie adekwatnej przy ocenie cech pozytywnych, a zawyżonej przy ocenie negatywnych i badanym o samoocenie zawyżonej przy ocenie cech pozytywnych, a adekwatnej przy ocenie negatywnych oraz analizując zaznaczone odpowiedzi, można zauważyć większe aspiracje edukacyjne tych pierwszych.
Reasumując można stwierdzić, że najwięcej badanych, bo dwunastu (39%) z trzydziestu jeden, chciałoby wyjechać za granicę na jakiś czas, a następnie wrócić do kraju, jedenastu (35,5%) wskazało, że chciałoby pozostać w Polsce, trzech (9,7%) pragnie wyjechać za granicę na stałe, natomiast pięć osób (16,1%), nie potrafi określić swego zdania na ten temat.
Podsumowując spojrzenie na aspiracje zawodowe, należy stwierdzić, iż większość badanych, przy wyborze swego przyszłego zawodu pragnie kierować się zamiłowaniami – dwadzieścia dwie osoby (70,9%). Respondenci najczęściej twierdzą, że w pracy swe obowiązki będą wykonywać rzetelnie, co będzie sprawiało im satysfakcję – dwadzieścia jeden osób (67,7%). Za bezrobocie badani obwiniają rząd – dziesięć osób (32,2%) obok małej ilości ofert na rynku pracy. Natomiast po wejściu Polski do Unii Europejskiej najwięcej osób – dwanaście (39%), pragnęłoby wyjechać zagranicę w celach zarobkowych, a następnie wrócić i w Polsce założyć rodzinę. Bezkompromisowo nasuwa się wniosek, że im wyższa samoocena badanego, tym większe aspiracje zawodowe.
