Prace dyplomowe

Prace dyplomowe z pedagogiki

Podstawowe funkcje rodziny

Można wyróżnić trzy podstawowe funkcje rodziny: prokreacyjną, wychowawczą i gospodarczą. Przez funkcję prokreacyjną rozumie się zaspokajanie potrzeb seksualnych i rodzicielskich współmałżonka. Zapewnia stabilność biologiczną rodzinie i społeczeństwu.

Znaczna część życia ludzkiego człowieka upływa w rodzinie. Najpierw należy do niej jako dziecko, potem zakłada własną rodzinę. Małżeństwo i rodzina to najważniejsze według E. Tomskiej formy współżycia międzyludzkiego. Zaspokajają one najgłębsze potrzeby psychiczne człowieka. Rodzina jest także znaczącą grupą dla każdego społeczeństwa, jest to bowiem jedyna grupa społeczna powiększająca się przez rozród, a nie przez „rekrutację” z zewnątrz. Wprowadza ona dziecko w podstawowe dziedziny życia, tu przez naśladownictwo uczy je istotnych form współżycia, zaprawia do wykonywania pewnych funkcji związanych ze środowiskiem, w którym żyje. Tu dziecko zdobywa podstawowe umiejętności przystosowania się do zmiennych sytuacji społecznych. W rodzinie styka się z problematyką ideałów i wartości oraz nabywa umiejętności zachowania się zgodnego z wymaganiami aktualnego życia społecznego i kulturalnego.

Żeby jednak rodzina mogła właściwie wychowywać swoje potomstwo, rodzice muszą wiedzieć, jakie funkcje powinni pełnić i jak mogą prowadzić do dysfunkcji. Takie zobowiązania złożyli redaktorzy i dziennikarze pism polskich w drugiej połowie XIX wieku.

Podstawowe funkcje rodziny to:

  1. Funkcja reprodukcyjna – rodzina pełni rolę związaną z prokreacją, czyli tworzeniem nowych pokoleń.
  2. Funkcja opiekuńcza – rodzina jest odpowiedzialna za opiekę nad swoimi członkami, zwłaszcza dziećmi.
  3. Funkcja socjalizacyjna – rodzina jest miejscem, w którym dziecko przygotowywane jest do życia w społeczeństwie poprzez przyswajanie norm i wartości.
  4. Funkcja ekonomiczna – rodzina zapewnia swoim członkom utrzymanie i zabezpieczenie materialne.
  5. Funkcja emocjonalna – rodzina jest źródłem wsparcia emocjonalnego dla swoich członków.

[E. Tomska „Podstawowe funkcje rodziny”. Rodzina i szkoła 1984 Nr 9]

[H. Smarzyński „Wychowanie w rodzinie”, Ossolineum, Wrocław 1978, s. 17-18[

5/5 - (4 głosów)

Rodzina współczesna

Rodzina współczesna to termin, który odnosi się do różnych typów rodzin występujących w dzisiejszych czasach. Może to obejmować tradycyjne rodziny jednopokoleniowe, rodziny wielopokoleniowe, rodziny wielodzietne, rodziny homoseksualne, rodziny składające się z adoptowanych dzieci, itp. Współczesne rodziny często mają różne modele i struktury niż te, które były typowe w przeszłości. Również wpływ technologii, zmian społecznych i ekonomicznych oraz globalizacji na rodziny jest coraz bardziej zauważalny. W związku z tym, wychowanie dzieci w takich rodzinach może być różne niż w przeszłości i wymaga od rodziców oraz opiekunów nowych umiejętności i metod radzenia sobie z nowymi wyzwaniami.

Rodzina współczesna musi przystosować się od wewnątrz do różnorodnych oddziaływań, niezliczonych i zmiennych czynników, składających się na życie i wypływających na stosunki jednych członków rodziny na drugich. W warunkach korzystnych uczucia miłości, lojalności utrzymana jest harmonia, zaś przy okolicznościach odmiennych, pełnych nadmiernych napięć i konfliktów, powstają wzajemne antagonizmy i wówczas całość rodziny jest zagrożona.

Dziecko potrzebuje do normalnego rozwoju takich warunków, jakie wytwarza jego najbliższe środowisko. Sztuczne warunki mogą być traktowane jako wyjątek, często konieczny, ale nigdy jako reguła.

Niezależnie od przemian, jakim rodzina uległa w procesie rozwoju społecznego, jej funkcja wychowawcza zawsze była uważana za elementarną. Zmian, jakich się w niej dokonały, nie należy traktować jako zmniejszenie się znaczenia rodzinnego środowiska wychowawczego, lecz jako przeobrażenie tej roli, w związku z konieczną adaptacją do nowej sytuacji społeczno-kulturalnej oraz ekonomicznej.

Zgodziłabym się tutaj z poglądami R. Wroczyńskiego, który twierdzi, iż „jest bezsporne, że przeobrażenia te nie podważyły roli społecznej rodziny, a jedynie zadania jej określiły w nowy sposób, odpowiadający warunkom i potrzebom współczesnego społeczeństwa…” Mimo to, rodzina jako grupa pierwotna, oparta na więzach krwi, pozostaje nadal niezastąpionym ogniwem życia społecznego i jako podstawowa grupa w życiu społecznym jest nadal ośrodkiem kształtowania się podstaw osobowości dziecka.

R. Wroczyński, Pedagogika społeczna, Warszawa 1976, s. 260

5/5 - (4 głosów)

Rodzina w percepcji dzieci 6-letnich

[Fragment jednej z prac dyplomowych] Chcąc bliżej poznać płaszczyznę stosunków między rodzicami i dziećmi w badanych rodzinach przeprowadzono analizę wytworów plastycznych dzieci. Wszystkie narysowały rysunek na temat: „Moja rodzina”, w którym wyraziły swoje spostrzeżenia i odczucia. Prace dzieci posiadają następujące cechy:

– dzieci najczęściej przedstawiają w nich rodzinne przymierze – wszyscy członkowie rodziny są obok siebie (obraz rzeczywisty) – 32 rysunki. Na 25 pracach dzieci – rodzice narysowani są obok siebie, co świadczy o dostrzeganiu przez dzieci podsystemów rodzinnych (podsystem małżeński). W 6 pracach dzieci, rodziców rozdzielają rodzeństwo lub dziadkowie, co z kolei może świadczyć o dobrych i bliskich stosunkach z dziadkami i rodzeństwem.

– Dzieci dostrzegają w swoich rysunkach podsystemy rodzinne, ale także można w nich zauważyć wyraźne przejawy komunikacji i współdziałania w rodzinie, co jest bardzo istotne dla prawidłowego rozwoju dziecka sześcioletniego. O przejawach komunikacji rodzinnej mogą zdaniem M. Sitarczyk świadczyć następujące elementy: uśmiech na twarzach rodziców i dzieci, trzymanie się za ręce, ruch rąk, usta otwarte, ale nie krzykliwe itp.

– Najczęściej przejawy komunikacji dzieci przedstawiały poprzez uśmiech na twarzach rodziców i dzieci – w 13 rysunkach. Należy jednak zauważyć, że w dwóch pracach dzieci zauważono brak uśmiechu na twarzy dziecka. W jednym zabrakło natomiast sześciolatka – autora rysunku, który w rozmowie zauważył, że zapomniał o sobie, a sądząc z jego wypowiedzi, przyczyną takiego stanu rzeczy mogło być pojawienie się nowego członka rodziny, którym być może rodzice są bardzo „zaaferowani”.

– Drugą, co do częstości występowania – oznaką komunikacji w rodzinie i pojawiającą się w rysunkach dzieci, jest ruch rąk wyrażający jak gdyby gotowość do kontaktu.

[M. Sitarczyk: Rodzina w percepcji dzieci sześcioletnich. „Wychowanie w Przedszkolu” Nr 1 1998 r.]

5/5 - (4 głosów)

Kontrola pracy domowej ze strony szkoły

Kontrola pracy domowej na lekcjach szkolnych wymaga należytego przygotowania tak ze strony nauczyciela, jak i ucznia. Uczeń powinien dokładnie wiedzieć jakie zadanie należało przygotować i na kiedy. Obowiązkiem z kolei nauczyciela jest powiedzieć, których uczniów będzie pytał i jakie postawi im pytania. Planowanie uczniów do pyta?nia nie może odbywać się według z góry określonej zasady, ponieważ uczniowie potrafią z matematyczną dokładnością obliczyć dzień, w którym będą pytani. Sprawdzanie pracy domowej zazwyczaj odbywa się na początku lekcji i ogrania się do sprawdzenia zadań domowych lub przepytania uczniów z przerobionego i zadanego materiału.

W stosunku do uczniów, którzy z nieuzasadnionych powodów nie przygotowali zadań domowych, należy wyciągnąć odpowiednie konsekwencje. Takie postępowanie nauczyciela wyrabia u uczniów i prawdomówność. Oprócz kontroli ilościowej nauczyciel dokonuje kontroli jakościowej przez odczytanie i omówienie prac pisemnych oraz przepytanie uczniów z przerobionego materiału. Dość łatwo można sprawdzić zadania z matematyki, fizyki i chemii, gdyż zawsze mają wynik jednoznaczny. Dotyczy to również ćwiczeń z gramatyki i ortografii. Staranna poprawa prac pisemnych powinna zorientować nauczyciela z jakich źródeł uczeń korzystał przy odpisywaniu. Tak przepro?wadzona kontrola prac pisemnych będzie ostrzeżeniem dla tych uczniów, którzy bardzo często odrabiają samodzielnie zadane prace. W zależności od zakresu materiału oraz od celu wyróżniamy kontrolę bieżącą i okresową. Kontrola bieżąca polega na systematycznym sprawdzaniu przygotowania uczniów do lekcji. Kontrola okresowa obejmuje większy materiał programowy, stanowiący pewną logiczną całość.

Pewne prace kontrolne pozwalają dokładnie zbadać przygotowanie uczniów do lekcji w większej partii materiału, a postawione stopnie wraz z ocenami odpowiedzi ustnych stanowią podstawę do wystawienia ocen okresowych czy też końcowych. Przy kontroli okresowej ustne odczytywanie można zastąpić testem wiadomości, który gwarantuje pełny obiektywizm oceny. Pisemne prace kontrolne mają również i pewne wady. Otóż dla ucznia nie jest obojętne czy będzie odpytywany ustnie czy też pisemnie. Z doświadczenia wiemy, że uczniowie łatwiej wypowiadają niż wypisują. Przy pisaniu prac występują poza trudnościami rzeczowymi, trudności stylistyczne i ortograficzne. Poza tym nauczyciel jest odsunięty od toku myślenia ucznia i jego aktualnych wiado?mości. Uwzględniając zalety i braki pisemnej formy kontroli jest ona cennym środkiem do aktywizowania wszystkich uczniów.

5/5 - (3 głosów)

Funkcje wychowawcze rodziny

Rodzina wraz z dokonującymi się przeobrażeniami społeczno-ekonomicznymi zmieniła wprawdzie swój charakter, zachowała jednak szczególną rolę związaną z wypełnieniem funkcji wychowawczych.

Inna niż dawniej wewnętrzna struktura rodziny ma istotny wpływ na jej funkcjonowanie jako środowiska wychowawczego. Zmian tych nie należy traktować jako przeobrażenia tej roli, w związku z koniecznością adaptacji do nowej sytuacji społeczno-kulturalnej oraz ekonomicznej.

Mówiąc o wychowaniu mamy na myśli bezpośrednie lub pośrednie, oddziaływanie osoby lub osób na inną osobę lub osoby, które sygnalizuje tj. przysposabiania do pełnienia ról społecznych.

Wychowanie, jak uważa C. Czapów „to nie tylko kształtowanie podstaw stanowiących źródło określonych uwarunkowań i nie tylko wpajanie określonych umiejętności, ukazujących instrumentalne aspekty różnorakich czynności oraz ustosunkowania. Jest to także integrowanie wpajanych dyspozycji, realizowanych zarówno w sferze pojmowania, jak i w sferze uczuć i życiowej praktyki. Tak zatem wychowanie to również przyswojenie dziecku światopoglądu oraz jakiegoś systemu wartości”.[1]

Wychowanie w środowisku rodzinnym zawiera się w całokształcie oddziaływań rodziny podejmowanych świadomie i celowo, przebiegających w sposób samorzutny, okolicznościowy i niezamierzony.

Prowadzi ono do trwałych zmian w osobowości jednostki. Z tego punktu widzenia – celem wychowania jest poszerzanie wiedzy i umiejętności, kształtowanie społecznych motywacji i zainteresowań, bogatego życia emocjonalnego, podstaw moralno-społecznych i przekonań oraz aspiracji życiowych, które w odniesieniu do wszystkich dziedzin życia społecznego są wielce pożądane.

Funkcja wychowawcza rodziny polega na kształtowaniu zachowań, postaw i wartości dziecka, które są zgodne z normami i wartościami społecznymi. Rodzina wpływa na rozwój osobowości dziecka, kształtuje jego charakter, umiejętności i nawyki.

Wychowanie w rodzinie jest procesem ciągłym, który zaczyna się od momentu narodzin dziecka i trwa aż do jego dorosłości. Rodzice mają kluczową rolę w tym procesie, ponieważ to oni są najbliżej dziecka i są odpowiedzialni za jego rozwój.

Funkcja wychowawcza rodziny polega na przygotowaniu dziecka do życia w społeczeństwie poprzez wprowadzenie go w kulturę i wartości społeczne, nauczanie norm i zasad zachowania oraz umiejętności społecznych. Dziecko, które otrzymało odpowiednie wychowanie w rodzinie, jest lepiej przygotowane do życia w społeczeństwie i ma większe szanse na osiągnięcie sukcesu.

Wychowanie w rodzinie pełni również funkcję socjalizacyjną, która polega na wprowadzeniu dziecka w świat relacji społecznych, kultury i norm społecznych. Dziecko ucząc się od rodziców, jak zachowywać się w różnych sytuacjach, jak nawiązywać relacje z innymi ludźmi, jak rozwiązywać problemy, staje się lepiej przystosowane do życia w społeczeństwie.

Funkcja wychowawcza rodziny nie jest jednak łatwa do spełnienia. Wymaga ona cierpliwości, zaangażowania, wysiłku i czasu. Rodzice powinni być świadomi swojej roli i konsekwentnie działać w celu zapewnienia dziecku odpowiedniego wychowania. Ważne jest, aby rodzice byli wzorem dla swojego dziecka, ponieważ dzieci uczą się przede wszystkim poprzez obserwację i naśladowanie.

Podsumowując, funkcja wychowawcza rodziny jest niezwykle ważna dla zdrowego rozwoju dziecka i jego przyszłego życia. Wychowanie w rodzinie polega na wprowadzeniu dziecka w kulturę i wartości społeczne, nauczanie norm i zasad zachowania oraz umiejętności społecznych. Wychowanie w rodzinie pełni również funkcję socjalizacyjną, która pomaga dziecku lepiej przystosować się do życia w społeczeństwie.

[1] Z. Giereluk-Lubowicz „Wychowanie w rodzinie wielopokoleniowej” Warszawa 1979. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, s. 19

5/5 - (5 głosów)