Organizacja i przebieg badań własnych składa się z kilku etapów:
- Określenie celów badania: należy jasno określić, czego się chce dowiedzieć i jakie pytania badawcze chce się rozwiązać.
- Przygotowanie projektu badania: należy opracować plan badania, który zawierać będzie metodologię badania, zakres badania, grupy badane, harmonogram działań.
- Zbieranie danych: w zależności od wybranej metody badawczej, należy zebrać dane, takie jak ankiety, wywiady, obserwacje, czy też inne dane ilościowe lub jakościowe.
- Analiza danych: po zebraniu danych, należy je przeanalizować i wyciągnąć wnioski.
- Raportowanie wyników badania: należy opracować raport z badania, który zawierać będzie wyniki badania, wnioski oraz rekomendacje.
- Prezentacja wyników badań: należy przedstawić wyniki badań publicznie, na przykład na konferencji naukowej, czy też w formie publikacji.
Ważne jest, aby badanie przeprowadzić zgodnie z zasadami etyki badawczej, takimi jak zgoda na udział w badaniu, ochrona danych osobowych, czy też ochrona prywatności uczestników.
Ponieważ właściwa organizacja badań jest niezmiernie ważna dla prawidłowego ich przeprowadzenia, a także dla maksymalizacji rzetelności uzyskanych rezultatów pracy badawczej – kierowano się więc szczegółowo zaplanowanym schematem procesu badawczego[1].
Przed przystąpienie do badań trzeba zadać sobie kilka pytań.
Jednym z nich będzie – czy przeprowadzenie wymyślonych badań będzie możliwe do wykonania?
W omawianym wcześniej przypadku można założyć, że testy są wykonalne – możliwe, że dotrzemy do dziewcząt i chłopców z pewnego gimnazjum. Powyższe pytanie jest istotne z punktu widzenia prowadzenia działalności naukowej. Pamiętaj, że badania nie zawsze są możliwe. Temat może być dla nas niezwykle interesujący, ale może nie być możliwe dotarcie do respondentów. Na przykład chcemy wiedzieć, dlaczego nastolatki uprawiają prostytucję. Temat na pewno ciekawy, ale jakie jest prawdopodobieństwo, że dotrzemy do młodych prostytutek? Gdzie powinniśmy jej szukać? Nawet gdybyśmy mogli znaleźć ludzi, nie jesteśmy pewni, czy chcieliby z nami porozmawiać. Na to pytanie powinniśmy odpowiedzieć zanim wybierzemy temat pracy.
Powinniśmy się również zastanowić czy na przeprowadzenie badań będą potrzebne jakieś zgody?
W celu przeprowadzenia badań musisz uzyskać zgodę kierownictwa placówki. Może się okazać, że tego nie rozumiemy i musimy zmienić nasz wybór obszaru badań. Nie ma możliwości rozpoczęcia badań bez uprzedniej zgody osoby odpowiedzialnej za daną placówkę. Gdyby rozmowy kwalifikacyjne odbywały się poza szkołą, na wzięcie udziału w ankiecie potrzebowalibyśmy jedynie uzyskania zgody od potencjalnych respondentów. Należy jednak zaznaczyć, że wówczas cel naszych badań powinien zostać całkowicie zrewidowany.
[1] Zob. J. Brzeziński, Elementy metodologii badań psychologicznych, Warszawa 1984r., s. 6-17.