Rozdział dotyczący procedury przebiegu badań oraz jej opisu w pracy magisterskiej stanowi jeden z istotnych elementów, który decyduje o wartości naukowej całego projektu badawczego. Proces ten wymaga precyzyjnego zaplanowania, skrupulatnego przeprowadzenia oraz szczegółowego opisania, aby badania mogły zostać uznane za rzetelne, wiarygodne i mające znaczenie w kontekście przyjętych celów badawczych.
Procedura przebiegu badań rozpoczyna się od sformułowania pytania badawczego, które stanowi fundament całego procesu badawczego. Pytanie to powinno być jasno określone, precyzyjne i możliwe do zbadania przy użyciu dostępnych narzędzi i metod. Na jego podstawie formułowane są hipotezy badawcze, które określają przewidywane zależności między zmiennymi. Hipotezy te stanowią punkt wyjścia do dalszych etapów badań, które mają na celu ich weryfikację. Kolejnym krokiem jest wybór odpowiedniej metody badawczej, która pozwoli na uzyskanie odpowiedzi na postawione pytanie badawcze. W zależności od charakteru badania można wybrać metodę jakościową, ilościową lub mieszane podejście, które łączy elementy obu tych metod. Wybór metody badawczej powinien być uzasadniony w kontekście celu badań oraz specyfiki problemu badawczego. Na tym etapie istotne jest również zdefiniowanie narzędzi badawczych, które zostaną użyte do zbierania danych, takich jak ankiety, kwestionariusze, wywiady, testy czy obserwacje. Narzędzia te muszą być dostosowane do badanej populacji oraz problemu badawczego, a także spełniać kryteria rzetelności i trafności.
Następnie następuje etap doboru próby badawczej, który jest kluczowy dla zapewnienia reprezentatywności wyników. Dobór próby powinien być przemyślany i odpowiednio uzasadniony, zwłaszcza w przypadku badań ilościowych, gdzie istotna jest liczebność próby oraz sposób jej wyłonienia. W badaniach jakościowych, z kolei, ważne jest, aby próba była dobrana celowo, tak aby badane osoby miały doświadczenia istotne z punktu widzenia problemu badawczego. Po wyborze próby badawczej należy przystąpić do fazy pilotowania narzędzi badawczych. Faza ta pozwala na sprawdzenie, czy narzędzia badawcze są zrozumiałe dla uczestników badania oraz czy spełniają swoje funkcje. Pilotowanie jest szczególnie ważne, gdy badania są prowadzone na dużą skalę, ponieważ pozwala na wprowadzenie ewentualnych poprawek i udoskonaleń przed rozpoczęciem właściwego zbierania danych.
Po zakończeniu fazy pilotowania można przystąpić do zbierania danych. Proces ten powinien być ściśle zorganizowany i przeprowadzony zgodnie z założonym planem badawczym. Ważne jest, aby wszystkie dane były zbierane w sposób systematyczny i zgodny z wcześniej ustalonymi procedurami. W przypadku badań terenowych, warto dokładnie opisać warunki, w jakich dane są zbierane, a także wszelkie czynniki zewnętrzne, które mogą wpływać na wyniki badania. Kolejnym etapem jest analiza zebranych danych. W przypadku badań ilościowych analiza ta obejmuje zazwyczaj obliczenia statystyczne, takie jak obliczanie średnich, odchyleń standardowych, korelacji czy testów istotności statystycznej. W badaniach jakościowych analiza danych polega na interpretacji zebranych materiałów, poszukiwaniu wzorców, motywów czy znaczeń. W obu przypadkach ważne jest, aby analiza była przeprowadzona rzetelnie i obiektywnie, a uzyskane wyniki były przedstawione w sposób przejrzysty i logiczny.
Po przeprowadzeniu analizy danych następuje etap interpretacji wyników, który polega na odniesieniu uzyskanych wyników do postawionych hipotez badawczych oraz do istniejącej literatury. Interpretacja wyników powinna być prowadzona w kontekście przyjętych założeń teoretycznych oraz celów badawczych. Ważne jest, aby omówić, czy wyniki potwierdzają, czy obalają postawione hipotezy oraz jakie mają znaczenie dla teorii i praktyki w danej dziedzinie. Należy również uwzględnić ewentualne ograniczenia badania oraz zaproponować kierunki dalszych badań.
Ostatnim etapem procedury badawczej jest sporządzenie raportu z badań, który stanowi końcowy produkt całego procesu badawczego. Raport ten powinien zawierać szczegółowy opis wszystkich etapów badania, od sformułowania problemu badawczego, poprzez dobór metody i narzędzi badawczych, aż po analizę i interpretację wyników. Ważne jest, aby raport był napisany w sposób zrozumiały i przejrzysty, tak aby mógł być odczytany i zrozumiany przez innych badaczy oraz osoby zainteresowane wynikami badania. W raporcie należy również zamieścić wnioski końcowe, które podsumowują najważniejsze wyniki badania oraz wskazują ich praktyczne implikacje.
Procedura przebiegu badań oraz jej opis w pracy magisterskiej to proces złożony, który wymaga staranności, precyzji oraz rzetelności na każdym etapie. Każdy krok, od sformułowania pytania badawczego, poprzez wybór metody i narzędzi badawczych, aż po analizę i interpretację wyników, musi być dokładnie zaplanowany i skrupulatnie przeprowadzony. Opis procedury badawczej w pracy magisterskiej powinien być na tyle szczegółowy, aby umożliwić innym badaczom odtworzenie badań oraz ocenę ich jakości. Właściwe przeprowadzenie procedury badawczej oraz jej dokładny opis stanowią fundamenty rzetelności naukowej i są kluczowe dla sukcesu całego projektu badawczego.
Poniżej przykład z metodologii pracy magisterskiej
Procedura przebiegu badań to kroki, które należy przestrzegać podczas przeprowadzania badań. Opis procedury przebiegu badań powinien zawierać informacje na temat celu badań, hipotezy, którą chce się sprawdzić, metod badawczych, jakie zostaną zastosowane, próby, które zostaną przeprowadzone, oraz opis sposobu przeprowadzenia i analizy danych. Opis procedury przebiegu badań jest ważny, ponieważ pozwala na zrozumienie, jakie działania zostały podjęte podczas badań i pozwala na ocenę ich skuteczności oraz na replikację badań przez innych badaczy. Opis procedury przebiegu badań powinien być przygotowany w sposób jasny i zrozumiały, tak aby był dostępny dla innych badaczy i aby umożliwił replikację badań.
Na początku została określona koncepcja badań, która wiązała się z ustaleniem zakresu prowadzonych badań empirycznych, zapoznaniem się z literaturą, a także sformułowaniem celu pracy, problemów i hipotez badawczych, na podstawie których został dokonany wybór metod i technik badawczych, koniecznych do skonstruowania właściwych narzędzi. Ze względu na osiągniecie złożonego celu pracy posłużono się arkuszem obserwacyjnym oraz kwestionariuszem wywiadu.
Do realizacji badań przystąpiono 20 września 2011 roku i trwały one do 25 października 2011 roku. Obserwacje przez ten okres były prowadzone w oparciu o sporządzony kwestionariusz raz w tygodniu w Domu Narodowym w Cieszynie, we wtorki od godziny 15.30 – 19.30, w poszczególnych grupach wiekowych. Po zakończeniu obserwacji, badana grupa została poinformowana przez prowadzącego o celach, w jakich były one wykonywane.
Wywiad z panią … został przeprowadzony 18 października 2011 roku, w oparciu o sporządzony kwestionariusz, zawierający 12 pytań przygotowanych, natomiast 3 pozostałe wyniknęły z wypowiedzi rozmówcy.
Po uzyskaniu odpowiedniej ilości materiału badawczego przystąpiono do jego analizy i interpretacji, więc opracowywania zgromadzonych informacji oraz formułowania wniosków.