podrozdział pracy dyplomowej
Każdy człowiek mający kontakt z ogółem ludzi podlega wpływom tych ludzi. Kiedy wpływ ten jest mniej lub bardziej zamierzony mówimy o wychowaniu. Wychowanie, więc bierze swój początek na kontaktach międzyludzkich. Zharmonizowane działanie środowisk społecznych na dziecko daje niesamowite rezultaty wychowawcze. Młoda osoba przebywając w takim układzie środowisk kształtuje siebie i swoje postawy pozytywnie według założeń wychowawczych. Do najważniejszych środowisk wychowawczych mających wpływ na ucznia zaliczyć można: dom, rodzinę, rejon zamieszkania (podwórko, rówieśnicy) i szkołę. Współgranie wszystkich wyżej wymienionych środowisk z całym systemem kar i nagród za swe zachowanie, wzorców postępowania, postaw moralnych, nakazów i norm powoduje kształtowanie się osobowości podmiotu, na którego staramy się oddziaływać.
Do najważniejszych organizatorów wpływów w domu należą rodzice, w rejonie zamieszkania całe środowisko, w szkole oddziałują nauczyciele-wychowawcy. Niekiedy wpływy tych środowisk są niezamierzone co prowadzi do spustoszenia, skrzywienia w osobowości dziecka. Próbując działać w pojedynkę np. w domowym, rodzinnym środowisku nie dajemy dziecku wyboru wzorca, kontrolujemy według swoich norm. Szkoła czy podwórko powtarzają ten sam proces bez współpracy z całym otoczeniem. Dziecko w ten sposób zaczyna być pod wieloma wpływami, nie wiedząc co jest dla niego najlepsze. Dochodzi wtedy do buntu, rozproszenia, wychowanie staję się mało skuteczne. Dlatego tak ważna jest „ współdziałanie mające na względzie uświadomienie i ujednolicenie celów wychowawczych oraz zharmonizowanie oddziaływań osobotwórczych”. (F. Kowalewski 1975 str.80 )
Według M. Łobockiego na środowisko wychowawcze składają się elementy otoczenia jednostki, z którymi się ona styka w czasie swego życia, mające wpływ na kształcenie jej osobowości. Środowisko rozpatrujemy jako system bodźców wywołujących reakcję i przeżycia psychiczne.
Środowiska wychowawcze to różne miejsca i sytuacje, w których dziecko się rozwija i uczy. Mogą to być miejsca związane z nauką, takie jak szkoła czy przedszkole, ale także miejsca związane z rodziną, takie jak dom czy rodzinne przedsięwzięcia. Środowiska wychowawcze to również miejsca związane z wypoczynkiem i rekreacją, takie jak parki czy centra sportowe, a także miejsca związane z pracą, takie jak pracownie czy warsztaty.
Każde z tych środowisk ma swoje własne zalety i wady, dlatego ważne jest, aby dziecko miało dostęp do różnych środowisk wychowawczych, tak aby mogło się rozwijać na różnych poziomach.
Środowiska wychowawcze również różnią się między sobą pod względem ich celów, metod czy też rodzajów dostarczanej wiedzy. Dlatego ważne jest, aby rodzice oraz nauczyciele byli świadomi tego, jakie środowiska wychowawcze są dla dziecka najlepsze oraz jakie cele chcą osiągnąć poprzez dostarczanie dziecku określonych środowisk.
