Do badań zakwalifikowałam 32 wychowanków, w tym 22 uczniów II klasy gimnazjum i 10 uczniów I klasy gimnazjum, którzy przebywają w ośrodku minimum dwa lata .
Przeprowadziłam również badania wśród 27 pracowników pedagogicznych ośrodka, w tym 20 wychowawców i 7 nauczycieli. Spośród wychowawców pięciu posiada wyższe wykształcenie z pedagogiki resocjalizacyjnej, pięciu ukończyło studium podyplomowe z resocjalizacji będąc już pracownikami ośrodka, siedemnastu wychowawców i nauczycieli posiada studia wyższe bez specjalistycznego przygotowania z resocjalizacji. Dziesięć osób spośród badanej grupy posiada staż pracy nie dłuższy niż 10 lat, siedem pracuje dłużej niż 10 lat, pozostałych dziesięciu pracuje ponad 20 lat.
Na podstawie analiz dokumentacji uzyskałam dane dotyczące charakterystyki badanej grupy wychowanków. Stwierdziłam, że większość z nich skierowanych zostało na podstawie postanowień sądowych, w trybie opiekuńczym i opiekuńczo-wychowawczym, pozostali na podstawie orzeczeń poradni wychowawczo-zawodowych bez postępowania sądowego, ale na prośbę rodziców.
Rodzaj skierowania do ośrodka ilustruje tabela zamieszczona poniżej.
Tabela 2. Rodzaj skierowania do Ośrodka
Podstawa skierowania | Postanowienie sądowe wydane
w trybie |
Orzeczenie poradni wychowawczo-zawodowych | |
Opiekuńczym | Opiekuńczo-wychowawczym | ||
Liczba wychowanków | 9 | 8 | 15 |
Z analizy danych dotyczących opóźnień szkolnych wynika, że na 32 badanych wychowanków tylko 4 z nich nie miało opóźnienia szkolnego. Pozostali natomiast przyszli do ośrodka z opóźnieniem rocznym, dwuletnim, a nawet trzyletnim, co ilustruje tabela trzecia.
Tabela 3. Opóźnienia szkolne
Opóźnienie szkolne | Bez opóźnienia | Roczne | Dwuletnie | Trzyletnie |
Liczba wychowanków | 4 | 6 | 21 | 1 |
Nie bez znaczenia dla ustalenia obrazu badanej grupy jest miejsce zamieszkania wychowanków.
Tabela 4. Miejsce zamieszkania
Miejsce zamieszkania | Miasto powiatowe | Miasto | Wieś |
Liczba wychowanków | 17 | 11 | 4 |
Badani wychowankowie wychowywali się głównie w rodzinach wielodzietnych, co przedstawia tabela zamieszczona poniżej.
Tabela 5. Liczba dzieci w rodzinach badanych
Ilość dzieci w rodzinie | Jedno | Dwoje | Troje | Czworo | Pięcioro |
Liczba wychowanków | 5 | 12 | 9 | 2 | 4 |
Większość wychowanków pochodzi z rodzin pełnych i zrekonstruowanych z powodu rozwodu lub śmierci jednego z rodziców. Strukturę rodzin przedstawia poniższa tabela.
Tabela 6. Struktura rodzin.
Struktura rodzin | Pełna | Zrekonstruowana | Niepełna | Śmierć jednego z rodziców |
Liczba wychowanków | 11 | 7 | 8 | 5 |
W badaniach starałam się również ustalić rodzaj wykształcenia rodziców.
Z przestawionych w tabeli 7 danych wynika, że wszyscy rodzice osiągnęli minimum wykształcenie podstawowe. Ogólnie można stwierdzić, że poziom wykształcenia rodziców jest stosunkowo niski. Zarówno u ojców, jak i matek przeważa wykształcenie zawodowe. Sześciu ojców i aż czternaście matek nie ma wyuczonego zawodu.
Tabela 7. Wykształcenie rodziców.
Rodzaj wykształcenia | Podstawowe | Zawodowe | Średnie |
Ojciec | 6 | 17 | – |
Matka | 14 | 13 | 1 |
Kolejnym wskaźnikiem charakteryzującym warunki rodzinne badanej grupy wychowanków jest podejmowanie przez rodziców pracy zarobkowej.
Prawie wszyscy ojcowie i matki w badanej grupie wychowanków pracują zawodowo, co przedstawia niżej tabela.
Tabela 8. Liczba rodziców pracujących zawodowo.
Zatrudnienie | Pracuje | Nie pracuje | Renta inwalidzka |
Ojciec | 18 | 1 | 2 |
Matka | 24 | 2 | – |
Sytuacja materialna badanych rodzin jest bardzo trudna. W 24 rodzinach dochody przypadające na jednego członka rodziny są niższe od najniższych świadczeń emerytalnych, to znaczy są poniżej kryterium uprawniającego do świadczeń z opieki społecznej.