Funkcje wychowawcze rodziny

Rodzina wraz z dokonującymi się przeobrażeniami społeczno-ekonomicznymi zmieniła wprawdzie swój charakter, zachowała jednak szczególną rolę związaną z wypełnieniem funkcji wychowawczych.

Inna niż dawniej wewnętrzna struktura rodziny ma istotny wpływ na jej funkcjonowanie jako środowiska wychowawczego. Zmian tych nie należy traktować jako przeobrażenia tej roli, w związku z koniecznością adaptacji do nowej sytuacji społeczno-kulturalnej oraz ekonomicznej.

Mówiąc o wychowaniu mamy na myśli bezpośrednie lub pośrednie, oddziaływanie osoby lub osób na inną osobę lub osoby, które sygnalizuje tj. przysposabiania do pełnienia ról społecznych.

Wychowanie, jak uważa C. Czapów „to nie tylko kształtowanie podstaw stanowiących źródło określonych uwarunkowań i nie tylko wpajanie określonych umiejętności, ukazujących instrumentalne aspekty różnorakich czynności oraz ustosunkowania. Jest to także integrowanie wpajanych dyspozycji, realizowanych zarówno w sferze pojmowania, jak i w sferze uczuć i życiowej praktyki. Tak zatem wychowanie to również przyswojenie dziecku światopoglądu oraz jakiegoś systemu wartości”.[1]

Wychowanie w środowisku rodzinnym zawiera się w całokształcie oddziaływań rodziny podejmowanych świadomie i celowo, przebiegających w sposób samorzutny, okolicznościowy i niezamierzony.

Prowadzi ono do trwałych zmian w osobowości jednostki. Z tego punktu widzenia – celem wychowania jest poszerzanie wiedzy i umiejętności, kształtowanie społecznych motywacji i zainteresowań, bogatego życia emocjonalnego, podstaw moralno-społecznych i przekonań oraz aspiracji życiowych, które w odniesieniu do wszystkich dziedzin życia społecznego są wielce pożądane.

Funkcja wychowawcza rodziny polega na kształtowaniu zachowań, postaw i wartości dziecka, które są zgodne z normami i wartościami społecznymi. Rodzina wpływa na rozwój osobowości dziecka, kształtuje jego charakter, umiejętności i nawyki.

Wychowanie w rodzinie jest procesem ciągłym, który zaczyna się od momentu narodzin dziecka i trwa aż do jego dorosłości. Rodzice mają kluczową rolę w tym procesie, ponieważ to oni są najbliżej dziecka i są odpowiedzialni za jego rozwój.

Funkcja wychowawcza rodziny polega na przygotowaniu dziecka do życia w społeczeństwie poprzez wprowadzenie go w kulturę i wartości społeczne, nauczanie norm i zasad zachowania oraz umiejętności społecznych. Dziecko, które otrzymało odpowiednie wychowanie w rodzinie, jest lepiej przygotowane do życia w społeczeństwie i ma większe szanse na osiągnięcie sukcesu.

Wychowanie w rodzinie pełni również funkcję socjalizacyjną, która polega na wprowadzeniu dziecka w świat relacji społecznych, kultury i norm społecznych. Dziecko ucząc się od rodziców, jak zachowywać się w różnych sytuacjach, jak nawiązywać relacje z innymi ludźmi, jak rozwiązywać problemy, staje się lepiej przystosowane do życia w społeczeństwie.

Funkcja wychowawcza rodziny nie jest jednak łatwa do spełnienia. Wymaga ona cierpliwości, zaangażowania, wysiłku i czasu. Rodzice powinni być świadomi swojej roli i konsekwentnie działać w celu zapewnienia dziecku odpowiedniego wychowania. Ważne jest, aby rodzice byli wzorem dla swojego dziecka, ponieważ dzieci uczą się przede wszystkim poprzez obserwację i naśladowanie.

Podsumowując, funkcja wychowawcza rodziny jest niezwykle ważna dla zdrowego rozwoju dziecka i jego przyszłego życia. Wychowanie w rodzinie polega na wprowadzeniu dziecka w kulturę i wartości społeczne, nauczanie norm i zasad zachowania oraz umiejętności społecznych. Wychowanie w rodzinie pełni również funkcję socjalizacyjną, która pomaga dziecku lepiej przystosować się do życia w społeczeństwie.


[1] Z. Giereluk-Lubowicz „Wychowanie w rodzinie wielopokoleniowej” Warszawa 1979. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, s. 19

5/5 - (4 głosów)
image_pdf

Techniki badawcze w pedagogice

Techniki badawcze według A. Kamińskiego1 to czynność praktyczna, regulowana starannie wypracowanymi dyrektami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów.

T. Plich następująco definiuje pojęcie odpowiadające zastosowanym przeze mnie technikom:

Wywiad według T. Plicha „jest rozmową badającego z respondentami według opracowanych wcześniej dyspozycji. Służy głównie do poznania faktów, opinii i postaw danej zbiorowości. Materiał uzyskany drogą wywiadu pozwala ponadto na analizę układów i zależności między zjawiskami”.

Fragment jednej z prac: „Ponieważ w badaniach przeprowadzonych dla potrzeb tej pracy posłużyłam się techniką wywiadu z nauczycielem, zachodziła potrzeba zastosowania kwestionariusza wywiadu, służącego do realizacji tej techniki. Jest to opracowany zbiór pytań otwartych, przeznaczony dla badanego, w tym przypadku dla nauczyciela. Wywiad z nauczycielem miał charakter pośredni, gdyż na podstawie udzielonych wypowiedzi gromadziłam informacje o dziecku i jego rodzicach, nie zaś o nauczycielu.”

[A. Kamiński Metoda, technika, procedura badawcza w pedagogice empirycznej Wrocław 1974 Ossolineum s. 56]

[T. Plich Metodologia pedagogiczna badań środowiskowych Wrocław 1971 PWN s. 88]

5/5 - (3 głosów)
image_pdf

Poczucie przynależności do grupy społecznej

Przyjmuje się, że wśród innych grup rodzina wyróżnia się swoistą strukturą i specyficznym funkcjonowaniem. Daje ona jednostce pierwsze i całkowite poczucie przynależności do grupy społecznej, a stosunki emocjonalne i społeczne w niej, nie podlegają w tym samym stopniu zmianom, co wzajemne powiązanie w innych grupach.

Każda rodzina ma swoją wewnętrzną, indywidualną, niepowtarzalną organizację i układ panujących w niej zależności. Układ ten mogą wyznaczyć istniejące wewnętrzne i zewnętrzne wpływy, wspierające scalanie wspólnoty rodzinnej lub powodujące jej rozkład. Każda rodzina jest złożonym mechanizmem społecznym.

Od prawidłowego funkcjonowania tego mechanizmu uzależnione jest przede wszystkim oddziaływanie pedagogiczne rodziców na dzieci. Zadania wychowawcze i społeczne współczesnej rodziny są jednak znacznie trudniejsze niż dawnej, tradycyjnej.[1]

Poczucie przynależności do grupy społecznej oznacza uczucie związku i zaangażowania wobec danej grupy ludzi. Może to być grupa rodzina, przyjaciół, znajomych, kolegów z pracy lub członków danej organizacji czy społeczności. Poczucie przynależności do grupy jest ważne dla dobrego funkcjonowania człowieka, ponieważ daje poczucie bezpieczeństwa, wsparcia i akceptacji. Może także wpływać na poczucie własnej wartości i poczucie przynależności do społeczeństwa. Rodzina jest pierwszą i najważniejszą grupą społeczną, w której dziecko uczy się poczuć przynależność i nawiązywać relacje z innymi.


[1] T. Plich „Zagrożenie integracji małżeńskiej i rodzinnej we współczesnej Polsce”. Oświata i Wychowanie 1987, Nr 38, s.34

5/5 - (5 głosów)
image_pdf

Formy współpracy przedszkola z rodzicami

Właściwie zorganizowana współpraca przedszkola z rodzicami stanowi ważny element osiągania przez przedszkole dobrych efektów w pracy wychowawczej. Nieodzownym elementem pracy pedagogicznej jest organizowanie środowiska i włączenie go w rozwiązywanie problemów i potrzeb wychowawczych.
W pracy z dzieckiem 5-letnim jednolite oddziaływanie wychowawcze wszystkich środowisk, w których ono żyje, w znacznej mierze decyduje o skuteczności wychowania, osiąganiu pozytywnych i możliwie pełnych wyników. Dla dziecka w tym wieku podstawowe środowisko życia i rozwoju stanowi rodzina. Dlatego też problem właściwej współpracy przedszkola ze środowiskiem rodzinnym wysuwa się na pierwszy plan. Do podstawowych zadań wynikających ze współdziałania z rodzicami, do realizacji których należy dążyć, zaliczamy[1]:

  • rozszerzenie i pogłębienie wiedzy rodziców o dziecku i ustalenie wspólnie z nimi jednolitych form oddziaływania wychowawczego w stosunku do poszczególnych wychowanków,
  • podnoszenie kultury pedagogicznej rodziny,
  • włączenie rodziców do rozwiązywania wychowawczych i organizacyjnych problemów placówki przedszkolnej.

Zadania te są bardzo ściśle ze sobą powiązane i wzajemnie się warunkują, a wszelkie formy kontaktu z rodzicami prowadzą do realizacji każdego z nich.


[1] „Wychowanie i nauczanie w przedszkolu” pod red. J. Dudzińskiej, Warszawa WSiP, 1983 s. 527

5/5 - (3 głosów)
image_pdf

Sondaż diagnostyczny

Sondaż diagnostyczny umożliwia opis, wyjaśnienie ważniejszych procesów występujących w zbiorowościach. W swej części opisowej pozwala na uzyskanie odpowiedzi na pytanie: jaki jest poziom wiedzy i świadomości pedagogicznej rodziców wychowujących dzieci będące w wieku przedszkolnym.

Przedmiotem badań sondażowych stały się poglądy badanych, opinie, znajomość praw rządzących rozwojem dziecka, zachowanie się matek i ojców w określonych sytuacjach wychowawczych. Metoda ta pozwala na uzyskanie następujących wiadomości od respondentów:

a) informacji dotyczących wieku, wykształcenia, warunków materialnych i bytowych,

b) informacji o sposobach zachowania,

c) informacji dotyczących posiadanych wiadomości, opinii, postaw, metod związanych z ich postępowaniem wychowawczym.

Do głównych technik badawczych zastosowanych w ramach metody sondażu diagnostycznego należą: wywiad z nauczycielem, ankieta do rodziców. Ponadto znajdują w tej metodzie zastosowanie inne techniki, które pełnią zazwyczaj rolę pomocniczą uzupełniającą. Są to: kwestionariusz do rozmowy z dzieckiem wokół jego rysunku na temat „Moja rodzina”, analiza dokumentów i inne. Pozwala ona na poznanie określonego zjawiska społecznego, ustalenie jego zasięgu, zakresu, poziomu, intensywności i ocenę.

Sondaż diagnostyczny w pedagogice to metoda badawcza, która polega na pozyskiwaniu informacji o stanie wiedzy, postawach, umiejętnościach oraz potrzebach edukacyjnych dzieci i młodzieży. Sondaż diagnostyczny może być przeprowadzany za pomocą różnych narzędzi, takich jak ankiety, wywiady, testy, obserwacje itp. Celem sondażu diagnostycznego jest poznanie poziomu przygotowania dzieci i młodzieży do nauki oraz określenie ich potrzeb edukacyjnych, co pozwala na dostosowanie programów nauczania do indywidualnych potrzeb uczniów. Sondaż diagnostyczny jest również ważnym narzędziem oceny skuteczności działań edukacyjnych i wprowadzania zmian w systemie edukacyjnym.

5/5 - (4 głosów)
image_pdf